Akustik o'lshewler

AKUSTIK O'LSHEWLER

Akustika – grekshe ( akustikus – esitemen ) fizikanin' dawis jag'daylarin yag'niy denelerde mexanik tolqinlardin' payda boliwi, tarqaliwi ha'm olardi qabil qiliw jag'daylarin, dawis jag'dayi menen basqa fizik jag'daylari arasindag'I baylanisin u'yrenetug'in bo'lim.

Dawistin' tarqaliw ha'm qaytiw nizamlari Evklid da'wirinde aniqlang'an edi. XVII – a'sirge kelip, tonnin' yuksakligi ha'm terbeliwler sani arasinda baylanis barlig'i aniqlandi. Galiley ha'm frantsuz fizigi Mersenn (1588-1648) dawis tolqinlarinin' ilimiy tu'sindirdi ha'm dawis tezligin o'lshedi.

Akustik o'lshewler – dawis terbeliwleri tolqinlarin ha'mde akustik o'zgetkishler, buyimlar, materiallar, konstrukciya ha'm imaratlardin' akustik jag'daylarinin' u'lkenligin aniqlaw qural bolip tabiladi.

Adam, haywan, janzat, shirkeylardin' dawis shig'ariwi ha'm esitiw sezimi mug'dariy bahalaw ha'm akustik o'lshewlerge kiredi. Akustik o'lshew dawis tezligi, jutiliwi, qaytiwi, basimi ha'm dawis dereklerinin' bazi bir ko'rsetkishleri de o'lshenedi.

Akustik o'lshew texnikasinda elektron usillar ken' qollaniladi. Bul usillar qollang'anda terbeliw buzilmay elektron togi yamasa ku'shleniwge aylandiriladi. Elektr akustik apparatlar, telefon, mikrofon ha'm radiokarnaylardin' ko'rsetkishleri o'lshew ha'm akustik o'lshewge kiredi.

Qurilis akustikasinda zal ha'm tu'rli imaratlardin' dawis tarqatiwlari o'lshenedi. Akustik o'lshewlerde isletiletug'in asbablar: mikrofon, gidrofon, termofon, shawqin o'lshegish, so'ndiriw bo'lmesi, reverberaciya bo'lmesi ha'm audiometrler.