Akusherlik va ginekologiyada hamshiralik ishi

9.6. Tug‘uruqdan so ‘ng qon ketishi
T u g ’u ru q d an so ‘ng qon ketishi y o ‘ldoshning b ach ad o n
devoriga qattiq yopishganida kuzatiladi. Yo'ldoshning bachadon 
devoriga qattiq yopishishi va o‘sib kirish hollari bachadonda jarrohlik 
amaliyotlari, yallig‘lanish jarayonlari natijasida zararlanganda yoki 
yo‘ldoshning patologik joylashishidan kelib chiqadi.
Yo‘ldosh bachadon devoriga qattiq yopishganini tug‘uruqning 
III davrida qon ketish bilan boshlanganidan bilish mumkin. Qon 
ketish sekin yoki tez va kuchli bo‘lib, patologik qon yo'qotish 
holati kuzatiladi (400 ml dan ko‘p). Bunday hollarda ayol umumiy 
narkoz yordamida og‘riqsizlantirilib, yo‘ldoshni qo ‘lda ko‘chirish 
va tushirish amaliyoti bajariladi. Bir vaqtning o ‘zida bachadon 
qisqartiruvchi vositalar: glukoza yoki kristalloid eritmalarga qo‘shib 
vena ichiga yuboriladi.
Yo‘ldoshni qo ‘lda ko‘chirishdan oldin hamshira bemorning 
tashqi jinsiy a ’zolari, son ichki yuzasini yodning 5% eritmasi 
bilan artadi. Narkoz ostida shifokor o ‘ng qo ‘lini bachadon bo ‘sh- 
lig‘iga kiritib, q o‘llarini bachadon va yo‘ldosh orasida arrasimon 
harakatlantiradi. Chap qo‘li bilan esa qorin devori ustidan bachadon 
tubidan yo'ldoshni ko‘chirishga yordam beradi. Yo‘ldosh ko‘ch- 
gandan so‘ng bachadon tashqaridan uqalanadi.
Agarda yo'ldosh bachadon devoriga o ‘sib kirgan bo ‘lib, uni 
ko‘chirishning imkoni bo‘lmasa, qorin bo‘shlig‘i ochilib, bachadon 
olib tashlanadi.
Operatsiyadan oldin hamshira quyidagi ishlami bajarishi kerak:
— donor va retsipiyent qon guruhlari aniqlanadi;
— vena ichiga suyuqlik quyish uchun sistema tayyorlanadi;
— sistemani qon o‘m ini bosuvchi dori moddalari (ko‘rsatmaga 
asosan) bilan to ‘ldiriladi;
— tug'ayotgan ayol holatidan doimo xabardor bo'lib turadi 
(teri, shilliq pardalar rangi, tom ir urishi, Q /B );
135

---

— shifokor ko'rsatmasiga ko‘ra dori moddalari yuboriladi;
— bemor umumiy qabul qilingan qoida bo'yicha jarrohlik 
amaliyotiga tayyorlanadi.