Aktyorlik mahorati

«Agarda” so‘zi har bir aktyor uchun borliqdan ijod dunyosiga o‘tish uchun turtki vazifasini o‘taydi.
«Agarda» so‘zi aktyorni qo‘yilgan savolga o‘z harakati bilan javob bera olishga undaydi. Masalan, muallif pesani yaratish davomida, asardagi voqealar ma’lum bir davrda, qaysidir davlatda, qaysidir joy yoki uyda, yashaydigan qandaydir xarakterli, o‘ziga xos fikr va sezgilar haqida gapirsa va h.k.
“Agarda” u har qanday ijodning boshlanishiga sabab bo‘ladi. “Agarda” so‘zi aktyorlar uchun, yashab turgan hayotidan ijod yaratiladigan olamga olib o‘tuvchi qurol hisoblanadi.
K.S.Stanislavskiy xotiralarida shunday deyiladi: “... “agarda” goha o‘z vazifasini qo‘shimcha yordam talab qilmay, birdaniga yolg’iz o‘zi ham ado etadi. Mana misol uchun... Arkadiy Nikoloyevich bir qo‘li bilan Maloletkovaga mis kuldon, ikkinchi qo‘li bilan Velyaminovaga charm qo‘lqopni uzat turib, shunday deydi:

• 
  Sizga sovuq qurbaqa, sizga esa yumshoq sichqon. U so‘zini aytib tugatmagan ham edi, ikkala ayol jirkanib orqaga tisarildi.
  
• 
  Dimkova suvni iching, - deb buyurdi Arkadiy Nikolayevich. U stakanni labiga olib borishi bilan:
  
• 
  Unda zahar bor! – deb qo‘ydi Tortsov. Dimkova qotib qoldi.
  
• 
  Ko‘rdingizmi! – dedi arkadiy Nikoloyevich, g’ururlanib. – bularning hammasi oddiy “agarda emas”, balki xatti-harakatni birdaniga, o‘z-o‘zidan qo‘zg’atuvchi “sehrli agarda”lardir. Bunday “agarda”ni “sehrli” deb atasak ham bo‘ladi”⁷.
  

Aktyor uchun “agarda” real, hozir sodir bo‘layotgan dalil emas, balki endi yuz berishi mumkin bo‘lgan narsa haqida gapiradi. “Agarda” bu so‘z hech narsani tasdiqlamaydi. U faqatgina faraz qiladi, u masalani hal qilishga havola etadi, xolos. Aktyor esa mana shu masalani hal qilishga urinadi. “Agarda” aktyorning ichki va tashqi faolligini zo‘rlash natijasida emas, tabiiy yo‘l bilan qo‘zg’atadi. “Agarda” so‘zi harakatga keltiruvchi, ichki ijodiy faolligimizni qo‘zg’atuvchi vositadir.
O‘z navbatida aktyorni ham: «Agar rostdan ham mana shu hammasi haqiqat bo‘lsa, men nima qilgan bo‘lar edim? Qanday xatti-harakat qilgan bo‘lar edim?, degan savol paydo bo‘ladi. Bu sehrli so‘z «agarda» aktyorning ichki ijodiy faoliyatini faollashtirib, uning tasavvuri va fantaziyasini uyg’otishga turtki bo‘ladi. U asta-sekinlik bilan o‘ylab topilgan «berilgan shart-sharoitga» kirib boradi.