Aktiv kislorodning hujayra hayotidagi o'rni bajardi: Turdimurodov M

~ belgi bilan bu boglar kоrsatiladi.

Modda almashinuvda makroergik birikmalar energiyaning donori va akseptori vazifasini bajaradilar.

Makroergik birikmalarning 2 turi tafovut etiladi: Energiya

• 
  «akkumulyatori» vazifasini bajaruvchilar – ATF, ADF, GTF, STF, TTF
  
• 
  Katabolizm davrida xosil bоluvchi makroergik birikmalar – fosfoyenolpiruvat, kreatinfosfat, atsetil-KoA, suksinil-KoA va boshqalar
  

• 
  Biologik oksidlanish yoki tоqima nafas olishi deb - tоqimalarda organik moddalarni kislorod ishtirokida parachalanishi va karbonat angidridini ajralishiga aytiladi. Bunday oksidlanish jarayonida energiya ajralib chiqadi va оz tabiatiga kоra ekzoergonik jarayon xisoblanadi.
  
• 
  Oz moxiyatiga kоra biologik oksidlanish va yonish bir xil jarayondir, chunki 1 molekula glyukozani yonishida xam, oksidlanishida xam karbonat angidridi, suv va 2780kDjG’mol energiya ajralib chiqadi:
  
• 
  S6N6O12 + 6O2 q 6SO2 + 6N2O
  
• 
  Yonishdan farqli past haroratda kechadi, alangasiz va suv ishtirokida.
  

• 
  Bu jarayon mexanizmini yoritib berishda bir-necha nazariyalar taklif etilgan:
  
• 
  1. Baxning perekisli nazariyasi. Bu nazariyaga kоra yengil oksidlanuvchi moddalar ta’sirida kislorod molekulasining ikkala bogi emas, balki bitta bogi uziladi, sungra kislorod molekulasi tоliq oksidlanayotgan modda bilan birikib, peroksidaza fermenti ta’sirida oraliq maxsulot sifatida peroksid xosil bоladi.
  

• 
  2. Vodorodni faollanish nazariyasi Palladin va Viland tomonidan yaratilgandir.
  
• 
  Bu nazariyaga kоra metabolitlar oksidlanishi oksidlanayotgan moddadan spetsifik degidrogenazalar ta’sirida N2 ajraladi. Palladinning fikriga kоra N2 xromogenlar bilan birikadi, Vilandning fikricha esa O2 bilan birikadi. Bu bir vaqtni оzida substratni oksidlanishi va pigmentni qaytarilishi bilan kechadi. Shuning uchun bu jarayon oksidlani-qaytarilish jarayoni xisoblanadi.
  
•