Aksiyadorlik kompaniyasi bosh tahririyati


singdirilgan manzara tasviri badiiy obraz



Download 1,65 Mb.
Pdf ko'rish
bet3/156
Sana22.06.2021
Hajmi1,65 Mb.
#73381
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   156
Bog'liq
Adabiyot 7(@Kitob ulashaman bot)

singdirilgan manzara tasviri badiiy obrazdir deyish mum-
kin. Demak, adabiyot adibning fi kriga uning his, tuyg‘u va 
se zimlari  ham  aralashgani  uchun  boshqalarga  ta’sir  qiladi. 
Biror joyda biror kishi bilan bo‘lgan voqea shunchaki aytib 
berilsa, u jo‘ngina aхborot bo‘lishi mumkin, lekin ada biyot 
bo‘lolmaydi.
Badiiy  obrazga  berilgan  ta’rifdan  ham  ko‘rinib  tu-
rib diki, ijodkor yaratgan asari orqali fikr aytish bilan-
gina  kifo ya   lanmay,  o‘z  tuyg‘u  va  hissiyotini  ham  aks  et-
tiradi.  Bunga  to‘laroq  erishish  uchu n  tasvirni  e’tiborni 
torta digan  ohangga  bo‘ysundirishga,  kishiga  ta’sir  qiladi-
gan qiziqarli shaklga so lishga urinadi. Oddiy axborot berish 
yoki aytib qo‘ya qolish bilan obrazlilikka erishish mumkin 
emas. 
Tasvirning  obrazliligini  ta’minlash  uchun  so‘zning  od-
diy odamlar nazaridan yashirin imkoniyatlaridan foydalana 
bi lish lozim. Chunonchi, inson hayoti ham og‘ochning um-
riga o‘xshaydi: avval nozik ko‘chat bo‘ladi, keyin barq urib 
ko‘karadi, so‘ng qiyg‘os gulga kiradi, bir payt daraxt yap-
roqlari to‘kiladi va vaqti kelib qurib qoladi yo‘sinidagi fi kr 
shoir tomonidan:
Umr deganlari o‘tmakda shoshqin,
Tilla barglarini elab yo‘limga, –
tarzida  ifodalanadi.  Umrning  o‘tkinchiligi  haqida  biz  av-
val  bildirgan  fi krlar  to‘g‘ri  bo‘lsa-da,  ularda  favqulodda 
o‘ziga  xoslik  yo‘q.  Shu  bois  ular  esda  qolsa-da,  eshituv-
chiga  kuchli  ta’sir  ko‘rsatmaydi.  She’riy  parchada  esa, 
yorqin,  o‘ziga  xos  obrazli  ifodalar  borki,  bular  asarning 
ta’sirchanligini ta’minlagan. 


11
Badiiy  adabiyot  san’atning  nihoyatda  qadimiy  turidir. 
Insoniyat  paydo  bo‘lgandan  buyon  badiiy  asarlar  yaratilib 
kelinmoqda  deb  bemalol  aytish  mumkin.  Rivoyat  qilishla-
richa,  dunyo dagi  birinchi  she’rni  hazrati  Odamota  (Odam 
Ato)  o‘g‘li  Hobilning  o‘ldirilishi  munosabati  bilan  aytgan 
ekan.
Insonning  hayotiga  yozuv  kirib  kelib,  keng  yoyilgunga 
qadar badiiy asarlar og‘zaki tarzda yaratilgan va iste’dodli 
kishilar tufayli og‘izdan og‘izga o‘tib kelgan. Yozuv paydo 
bo‘lgach va savodli kishilar birmuncha ko‘paygach, badiiy 
asarlar turli narsalarga yozila boshlagan va bu bilan insoni-
yatning  yo‘qolmas  mulkiga  aylangan.  Qay  tarzda  yaratil-
ganligi va kishilik хotirasida qaysi shaklda saqlanib qolgan-
ligiga ko‘ra badiiy adabiyotni ikki turga ajratishadi: og‘zaki 
va yozma adabiyot. Og‘zaki adabiyot qadimiy, yozma ada-
biyot  esa  undan  keyinroq  paydo  bo‘lgan.  Siz  yozuv ning 
og‘zaki  nutqdan  keyin  paydo  bo‘lganini  bilasiz.  Og‘zaki 
ada biyot  yoki  хalq  og‘zaki  ijodi  namunalarining  dast-
lab  kim  tomonidan  yaratilganligi  ma’lum  bo‘lmaydi.  Bu 
хildagi  asarlar  og‘izdan  og‘izga  o‘tib  yetib  keladi.  Badiiy 
adabiyot  ifoda  хususiyatiga  ko‘ra  lirik, epik  va  dramatik 
singari turlarga bo‘linadi. Har bir adabiy tur esa, o‘z navba-
tida muayyan janrlardan tashkil topadi. Bu haqda siz o‘quv 
yili davomida chuqurroq bilib olasi z.
Odamda  ko‘ngil  bo‘lganligi  uchun  ham  u  hamisha 
go‘zallikka  intilib  yashaydi.  Mutafakkirlarning:  «Dunyoni 
go‘zallik qutqaradi», – degan iborasi, aslida, olamni pokiza 
ko‘ngil  saqlab  qolishi  mumkin  deganidir.  Shuning  uchun 
ham  san’at  odamlar  hayotida  muhim  o‘rin  tutadi.  Chunki 
uning yordamida inson ko‘ngli ezgulik va go‘zallikka osh-
no bo‘ladi.


12

Download 1,65 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   156




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish