Aksiomatik metod. Aksoimalarga asoslanib ilmiy nazariya qurish usuli. Asos qilib olingan aksiomalar tizimi (aksiomatika) muayyan nazariy tizimda isbotsiz haqiqiy deb qabul qilinadi

AKSIOMATIK METOD. Aksoimalarga asoslanib ilmiy nazariya qurish usuli. Asos qilib olingan aksiomalar tizimi (aksiomatika) muayyan nazariy tizimda isbotsiz haqiqiy deb qabul qilinadi. Boshqa nazariy bilimlar, xulosalar tola ravishda aksiomatikadan deduktiv yol bilan chiqariladi. Yansi tushunchalar nazariyaga formal tariflash yoli bilan kiritiladi. Aksiomalar tizimi ziddiyatsizlik, tolalik va bogliqsizlik shartlarini qanoatlantirishi lozim. Bitta ilmiy nazariyani turli aksiomalar tizimiga asoslanib ham qurish mumkin. Masalan, haqiqiy sonlar nazariyasining turli qurish usullari mavjud.

Matematikada Aksioma qadimgi yunon geometrlari asarlarida shakllana boshlagan. Yevklidning Negizlar (mil.avv.300-yillar) asarida bayon etilgan 272 geometrik sistema Aksioma bilan nazariya qurish namunasidir. 19- asrning ikkinchi yarmidan matematikaning turli sohalari aksioma bilan qurila boshlandi (turli geometryalar, arifmetika, ehtimollar nazariyasi va boshqalar). Aksiomaning keyingi tarraqqiyoti, mukammallashuvi D.Gilbert kiritgan formal sistema va formalizm metodi bilan bogliq. Qadimda fanlar, shu jumladan falsafaning turli bolimlari aksiomalar tarzida bayon qilishga urinib korilgan.(Nyuton, Spinoza, Farobiy va boshqalar)