Jinsiy yetuklik. Jinsiy yetuklik (DARAJANI BAHOLASH). Biologik yetuklikning eng ishonchli ko'rsatkichlaridan biri bu bolada balog'at yoshidir. Kundalik amaliyotda u ko'pincha ikkinchi darajali jinsiy xususiyatlarning namoyon bo’lishi bilan baholanadi. JISMONIY RIVOJLANISH Jismoniy rivojlanish (baholash usuli). Bolaning jismoniy rivojlanishi uning sog'lig'ini baholashda eng muhim mezonlardan biridir. Ko'p sonli morfologik va funktsional xususiyatlardan bolalar va o'spirinlarning har bir yoshdagi jismoniy rivojlanishini baholash uchun turli mezonlardan foydalaniladi. Organizmning morfologik va funktsional holatining xususiyatlaridan tashqari, jismoniy rivojlanishni baholashda, endi biologik yoshni tekshirish qabul qilingan. Ma'lumki, turli yoshdagi bolalarning biologik rivojlanishining individual ko'rsatkichlari etakchi yoki yordamchi bo'lishi mumkin. Kichik maktab yoshidagi bolalar uchun doimiy tishlarning soni, skeletning etukligi va tana uzunligi biologik rivojlanishning etakchi ko'rsatkichlari hisoblanadi. O'rta va katta yoshdagi bolalarning biologik rivojlanish darajasini, ikkilamchi jinsiy xususiyatlarning og'irlik darajasi, suyaklarning ossifikatsiyasi, o'sish jarayonlarining xarakterini baholashda katta ahamiyatga ega, tana uzunligi va tish tizimining rivojlanishi unchalik ahamiyatga ega emas. Bolalarning jismoniy rivojlanishini baholash uchun turli usullardan foydalanilgan: indekslar usuli, sigma og'ishlari, jadvallar-regressiya o'lchovlari va yaqinda sentil usul. Antropometrik indekslar formulalar bilan ifodalangan individual antropometrik xususiyatlarning nisbatini anglatadi. O'sib borayotgan organizmning jismoniy rivojlanishini baholash uchun indekslardan foydalanishning noto'g'riligi isbotlangan, chunki yosh morfologiyasini o'rganish natijasida bola tanasining individual o'lchamlari notekis o'sib borishi, ya'ni antropometrik ko'rsatkichlarning nomutanosib o'zgarishini anglatadi. Hozirgi vaqtda bolalarning jismoniy rivojlanishini baholashda keng qo'llaniladigan sigma og'ish usuli va regressiya o'lchovi o'rganilayotgan namunaning normal tarqalish qonuniga mos kelishiga asoslanadi. Ayni paytda, bir qator antropometrik xususiyatlarning tarqalish shaklini o'rganish (tana vazni, ko'krak qafasi aylanasi, qo'llarning mushak kuchi va boshqalar) ularning tarqalishining assimetriyasini, ko'pincha o'ng tomonni ko'rsatadi. Shu sababli, sigmaning og'ish chegaralari sun'iy ravishda yuqori yoki past bo'lishi mumkin, bu esa baholashning asl mohiyatini buzadi. E’tiboringiz uchun rahmat!
Do'stlaringiz bilan baham: |