Akbar zamonov tarix fanidan olimpiadaga

 
Islomxo‘ja minorasi 
 
Xiva shahrida, Ichan qal’a markazida 
joylashgan Islomxo‘ja minorasi qo‘ng‘irotlar 
sulolasi 
davrida 
Vaziri 
Akbar 
Islomxo‘ja 
tomonidan bunyod etilgan. 
Islomxo‘ja (1872-1913, Xiva) – Xiva 
xonligining bosh vaziri. Xorazmda jadidchilik 
harakatining o‘ng oqimi rahbarlaridan biri 
bo‘lgan. Islomxo‘ja Muhammad Rahim II va 
Asfandiyorxon hukmronligi davrida Xiva xonligi 

---

Telegram kanal
:@tarixolimpiada
delegatsiyasi tarkibida Sankt-Peterburg va Moskva shaharlarida bir necha marta 
bo‘lgan (1907-1912). Ilg‘or yevropa madaniyatini targ‘ib qilgan. Xudoybergan 
Devonovga Xorazmda kino va surat olish ishiga asos solishida homiylik qildi. 
Uning tashabbusi bilan Xiva va boshqa shaharlarda Islomxo‘ja minorasi va 
madrasasi, Nurullaboy saroyi, kasalxona, elektrostansiya qurildi, jadid maktablari 
va hatto rus maktablari ochildi. Asfandiyorxon hukmronligi davrida bosh vazir 
(1910-1913) bo‘lib, xonlikning janubiy qismini idora etgan hamda xorijiy 
davlatlar bilan bo‘ladigan aloqalarni boshqargan. Xonlikni idora etishdagi 
xizmatlari uchun “vaziri akbar” unvoni berilgan. 1910-yil u xonlikda islohot 
o‘tkazish to‘g‘risidagi farmonni ishlab chiqishda faol ishtirok etdi. Sug‘orma 
dehqonchilikka asoslangan Xorazmda dehqonlarning ahvolini yengillatish uchun 
yer solig‘ini kamaytirishga harakat qiladi. “Yosh xivaliklar” partiyasining asoschisi 
Polvonniyoz Hoji Yusupovning yozishicha, taraqqiyparvarlik g‘oyalari uchun o‘z 
kuyovi Asfandiyorxonning buyrug‘i bilan vaxshiyona o‘ldiriladi. 
Islomxo‘ja minorasi yangi davrning dastlabki davrlarida (mustamlaka 
davrida), 1908-1910-yillarda bunyod etilgan. 
Me’moriy obidaning qurilishida pishgan g‘isht, sement va yog‘ochdan 
foydalanilgan. 
Islomxo‘ja minorasi yonida shu nomdagi madrasa bo‘lib, uning (42,8x32,5) 
bosh tarzi ikki qavatli. Kichik hujralar (42 ta) bilan o‘ralgan. Bosh tarzining 
hovliga qaragan ikkinchi qavatida ayvon bor. Madrasaning janubiy-sharqidagi 
masjid gumbazli, mehrobi koshin va ganjkori naqshlar bilan bezatilgan. Old 
tomonida Xivadagi eng baland minora (44,6 m) qad ko‘targan. Asosining diametri 
– 9,5 m. Yuqoriga tomon ingichkalashib boradi. Ko‘k, yashil rangdagi naqshlar 
bilan belbog‘lar ishlangan. Qafasasiga panjaralar o‘rnatilib, yuqorisi muqarnasli 
sharafa va qubba bilan yakullangan. Minora shaharning deyarli hamma tomonidan 
ko‘zga yaqqol tashlanib turadi. Islomxo‘ja minorasi va madrasasini qurishda 
me’mor Xudoybergan hoji, naqqoshlar – Eshmuhammad Xudoyberdiyev, Bolta 
Voisov va boshqalar qatnashgan. 
Me’moriy inshoot uzoq yillar muazzin azon aytuvchi joy vazifasini o‘tagan 
bo‘lsa, keyingi yillarda undan harbiy maqsadda ham – kuzatuv obyekti vazifasida 
foydalanilgan 
Inshoot Xorazm me’morchiligining minora uslubida qurilgan. Uning o‘ziga 
xos tomoni shundaki, inshoot shaharning deyarli hamma tomonidan ko‘rinishi va 
shahardagi baland me’moriy inshootlardan biridir. 
Me’moriy inshoot mustaqillikkacha va mustaqillikdan keyin bir necha bor 
ta’mirlandi va u YUNESKO tashkilotining Butun Jahon yodgorliklari ro‘yxatiga 
kiritildi.
Xiva shahrining 2500 yilligi munosabati bilan Xiva shahridagi boshqa 

---