Akbar zamonov tarix fanidan olimpiadaga

Telegram kanal
:@tarixolimpiada
ko‘p qirrali minora bo‘lgan. Poygumbazga Qur’on oyatlari bitilgan. Masjidga 
kiraverishdagi peshtoqning yuqori qismi 1897-yilgi zilzilada qulagan. 1865-yilda 
chor qo‘shinlari masjidni vayron qilgan. Hozirda esa bu joylar ziyoratgohga 
aylandi. 
Qurilishda xarsang tosh, marmar, maxsus “qir” qotishmasi, taxta, loy va turli 
o‘lchamdagi pishiq g‘isht kabi ashyolardan foydalanilgan. 
Bibixonim masjidi o‘z davrida Samarqandning markaziy jome’ masjidi 
vazifasini bajargan va u yerda hayit namozlari, juma namozlari o‘qilgan.
Bibixonim masjidiga mustaqillik yillarida hukumatimiz tomonidan, 
qolaversa, Xalqaro tashkilotlar tomonidan munosib ravishda e’tibor qaratilmoqda. 
Jumladan, Vazirlar Mahkamasining “Amir Temur tavalludining 660 yilligi” 
haqidagi qaroriga (1994-yil 29-dekabr) asosan, masjidda katta ta’mirlash ishlari 
olib borildi. 2007-yil Samarqand shahrining 2750 yillik yubeliyi munosabati bilan 
masjid to‘la ta’mirlandi. Shuningdek, 2001-yilda YUNESKOning Finlandiyada 
o‘tkazilgan 25-syezdida Samarqandning 73 ta me’moriy yodgorligi jahon merosi 
ro‘yxatiga kiritildi. Bu ro‘yxatdan Bibixonim masjidi ham o‘zining munosib 
o‘rnini egalladi. Masjidda tarixchi-arxeologlar, arxitektorlar tadqiqot ishlarini olib 
borishdi va u haqida bir qancha ilmiy maqolalar, ilmiy ishlar yozildi. Hozirda 
masjid davlat himoyasiga olingan tarixiy-moddiy yodgorlik hisoblanadi. 
 
Amir Temur maqbarasi (Go‘ri Amir) 
Go‘ri Amir me’moriy yodgorligi 
temuriylar daxmasi sifatida Amir Temur 
tomonidan bunyod etilgan. 
Amir Temur 1336-yil 9-aprelda Kesh 
shahri yaqinidagi Xo‘ja Ilg‘or qishlog‘i 
(hozirgi Yakkabog‘ tumani)da tug‘iladi. 
Uning otasi Amir Tarag‘ay barlos urug‘ining 
oqsoqollaridan, onasi Takina Xotun esa Kesh 
yurtining obro‘li beklaridan hisoblangan. 
Uning yoshligi Keshda kechadi. Keyingi hayot davri ikkiga bo‘linadi. Birinchi 
davri (1360-1370) Movarounnahrni mo‘g‘ullardan ozod qilib, o‘zaro urushlarga 
barham berish va markazlashgan davlat tuzish bilan o‘tadi. Ikkinchi davri esa 
(1370-1405) 3 yillik, 5 yillik, 7 yillik deb ataluvchi yurishlari bilan xarakterlanadi. 
U 1370-yilda Movarounnahr amiri bo‘ldi. Mamlakat boshqaruviga oid “Temur 
tuzuklari” nomli asar yaratadi. Amir Temur 1405-yil 18-fevralda Xitoyga yurishi 
chog‘ida, O‘trorda vafot etadi.
Me’moriy inshoot bunyod etilgan davrdagi shart-sharoit haqida gapiradigan 
bo‘lsak, bu paytda Anqara yaqinida Amir Temur bilan Sulton Boyazid qo‘shinlari 
o‘rtasida hal qiluvchi jang bo‘lib o‘tdi. Uch kun davom etgan jangda har ikki 
tomondan hammasi bo‘lib 360 ming, Amir Temurning taxminan 200 ming, 
usmonlilar sultonining 160 ming askari qatnashgan. Uzoq davom etgan jangda 

---