Akadem I ya h. Odilqoriyev, N. Azizov, X. Madirimov davlat va huquq

Partiyalar ta’sirida partiyaviy mansubligi bo‘yicha Prezidentning 
saylanishi federal apparatning partiyaviy belgi bo‘yicha almashinuviga 
olib kelgan. 
1840–1850-yillarda siyosiy partiyalarning qaytadan guruhlarga 
bo‘linishi sodir bo‘ladi. Bunga sabab, 1848-yilgi sulhga ko‘ra Meksika 
hududining 2/5 qismi AQSHga o‘tganligi va u yerlarda qulchilikni yoyish 
siyosatining kuchayishi bo‘lib hisoblanadi.  
1840-yilda abolitsionistlarning «Ozodlik partiyasi» tashkil topadi. U 
qulchilikning taqiqlanishini himoya qilib chiqadi. 1848-yilda undan 
«ozod yer» (frisoylerlar) partiyasi ajralib chiqadi. Frisoylerlar partiyasi-
ning asosiy ommasini fermerlar tashkil etgan. Ularni sanoat ishchilari 
qo‘llab-quvvatlagan va ularning «Milliy islohotlar assotsiatsiyasi» nomli 
ommaviy tashkiloti partiyaga qo‘shiladi. Shuningdek, viglar partiyasi 
tarqalib ketadi. 1854-yilda quldorchilik tizimini tanqid qilish bilan 
chiqqan Respublikachilar partiyasi tuziladi. Unga turli partiyalarning 
qismlari birlashadilar. 
Odatda, Amerikada ikki partiyaviylik – Respublikachilar va 
demokratlar partiyalari amal qilib, o‘zaro oppozitsiyada bo‘lib kelganlar. 
Umuman olganda, har ikkalasi ham burjua partiyalaridir. Ularning keng 
tashviqotlari boshqa uch partiyaning vujudga kelishiga to‘siq bo‘lib 

---

 224
keladi. Ular o‘z davrida AQSH siyosiy tizimida asosiy rol o‘ynab 
kelganlar. Keyingi davrlarda ularchalik ahamiyat kasb etgan faol