|
Tiykarǵı komponentti úyreniw qásiyetleri
1. Tiykarǵı túrdegi sabaqlar birlestiriledi, sebebi úyreniwdiń bul basqıshında studentler dıqqattıń joqarı formaların rawajlantirmaydilar (qálegenlikdan keyin) hám bul túrdegi sabaq dıqqattıń qayta almasınıwın támiyinleydi hám úlken kólem degi teoriyalıq materialdı támiyinlamaydi.
2. Iskerlikti shólkemlestiriwdiń kollektiv formalarına ústinlik beriledi. Sabaqtıń bólek basqıshlarında ol professional jaǵday modelin jaratıw menen oyın formasında, qadaǵalaw - frontal soraw formasında dúziliwi múmkin. Máselen, " Prizma lateral sirt maydani" temasındaǵı úyrenilgen materialdı bekkemlew sabaqlarında avtomobil remontlaw ustalarına tómendegi kásiplik jaǵdaylar usınıs etiledi:
Garajingizda remontlaw hám texnikalıq xizmet kórsetiw ushın siz tekseriw tereńin qurıwıńız kerek, onıń kesimi ólshemleri 0, 8 × 2 m bolǵan tórtmuyushler, tereńdiń uzınlıǵı 3 m. Qaptal sırtın oraw ushın materialdı saylań. tekseriw tereńi - gerbish, shlaklı bloklar, temir prostınyalar (ólshewler, materiallar hám miynet bahası kórsetilgen). Qaysı materialdan paydalanıw paydalılaw ekenligin esaplań.
Bul jaǵdaydı tómendegishe kórsetiw múmkin. Oqıtıwshı oqıwshılardı ush gruppaǵa ajratadı, olardıń hár biri túrli materiallar islep shıǵaratuǵın kárxana xızmetkerlerin ańlatadı. Studentler arasından garajida tiyisli ólshem degi tekseriw tereńin qurıw kerek bolǵan kisi saylanadı. Ol túrli kárxanalarǵa onıń qurılıs ǵárejetlerin esaplawdı sorap shaqırıq etedi. Hár bir gruppa studentleri kerekli esap -kitaplardı ámelge asıradılar hám " garaj iyesi" eń paydalı materialdı tańlap, tiyisli kárxanada satıp aladı.
Iskerliginiń bunday dúziliwi menen studentler úlken qızıǵıwshılıq penen mashqalanı hal ete baslaydılar. Olardıń isenimi kámalki, matematikalıq esap -kitaplar ol yamasa bul jumıstı eń kem finanslıq ǵárejetler menen orınlaw imkaniyatın beredi.
3. Kásiplik cikl hám matematika pánleri boyınsha egilik sabaqlardı úzliksiz túrde ótkeriwden paydalanıw maqsetke muwapıq bolıp tabıladı. Máselen, tigiwshiler gruppalarında ásbap -úskeneler oqıtıwshı menen birgelikte ótkerilgen " Revolyuciya denesi" temasındaǵı qayta ulıwmalastıratuǵın sabaq matematikanı úyreniw hám pánniń keleshektegi kásiplik iskerligi ushın rolin túsiniw ushın etarli motivatsiyanı támiyinleydi. studentler. Bul sabaqtıń maqseti studentlerge revolyuciya deneleriniń matematikalıq parametrlerin olardıń kiyim sanaatınıń túrli mexanizmlerinde islew principi menen bólewde járdem beriw bolıp tabıladı, sebebi mashina bólimleri bul cifrlardıń formasına iye. Sabaqta maslastırılǵan wazıypalar sheshiledi, studentler tolıq maǵlıwmatlardı o'lchaydilar, túrli ólshem degi sabaqlardıń suwretlerin esaplaydilar hám taǵı basqa.
4. Tálimdiń birinshi basqıshınıń birinshi basqıshın belgilewde tiykarınan bir hám eki basqıshlı tapsırmalardan, sonıń menen birge, algebraik hám geometriyalıq mazmundagi tayın sızılmalar boyınsha tapsırmalardan paydalanıw maqsetke muwapıq bolıp tabıladı.
5. Birinshi basqıshdıń II dárejesinde oqıtıwda oqıw materialın tereńrek úyreniw hám dárejelerdi parıqlaw principin ámelge asırıw ushın kóp basqıshlı tapsırmalardan paydalanıw maqsetke muwapıq bolıp tabıladı.
Máselen, I tálim dárejesindegi avtomobil remontshıları gruppalarında “Revolyuciya deneleriniń sirt tarawları” temasın tákirarlaw sabaqlarında studentlerge tómendegi wazıypalar usınıs etiledi.
Mashqala 1. Porshen pinining (negizsiz cilindr) sirt maydanın esaplań, eger onıń uzınlıǵı 7 sm hám halqa diametri 2 sm bolsa.
Mashqala 2. Konusli rulman kesilgen konusning formasına iye. Bunday rulmanning sirt maydanın esaplań, eger onıń ishki diametri 7 sm, sırtqı diametri 8 sm hám keńligi 2 sm bolsa.
hám II tálim dárejesinde revolyuciya shólkemleriniń túrli kombinatsiyaları ámeldegi bolǵan mashqalalardi sheshiw usınıs etiledi.
wazıypa 1. Scribers metall maydanında markalaw ushın isletiledi. Eger dumaloq skriptshi (cilindr + konus) sirt maydanı 564 p mm2, diametri 4 mm hám skriptorning uchi 20 mm uzınlıqtaǵı (konus generatrix) qattılastırılgan bolsa, onıń uzınlıǵı qanday bolıwı kerek?
wazıypa 2. Yarım dumaloq boshli (cilindr + yarım shar) perchinning sirt maydanın anıqlań, eger onıń tayog'ining diametri 36 mm, uzınlıǵı 180 mm hám bastıń bálentligi 27 mm bolsa.
6. Oqıw materialınıń bir bólegin tapsırmalarda úyreniw maqsetke muwapıq bolıp tabıladı. Máselen, “Keńislikgi sızıqlar parallelligi” temasın úyreniwde studentlerge tómendegi wazıypalar usınıs etiledi.
Másele 1. Barlıq qırları teń bolǵan úzliksiz tórtmuyushli PABCD piramidası berilgen. M, N, K noqatlar uyqas túrde piramidanıń AB, DC, PB qırlarınıń orta noqatları. MN sızıǵı piramida tiykarınıń qaptal tárepleri hám qaptal ústleri tegisliklerine salıstırǵanda qanday jaylasqan? Piramida suwretinde parallel sızıqlardı tabıń ; tegislikke parallel bolǵan tuwrı sızıqlar. Qaysı sızıqlar kesiwedi? Ekenin aytıw kerek, M, N, K noqatlar tegislikti birden-bir anıqlaydı. KMN hám PBC tegislikleriniń kesilisiw sızıǵı MN, BC, AD, ABC, PAD tegisliklerine salıstırǵanda qanday? Juwaptı tiykarlań.
Aqırǵı sorawǵa tuwrı juwap tuwrı sızıq hám tegisliktiń parallelligi haqqındaǵı teoremadan juwmaq shıǵarıwǵa múmkinshilik beredi:
«Eger tegislik basqa tegislikke parallel sızıqtan ótip, sol tegislikti kesip o'tsa, tegisliklerdiń kesilisiw sızıǵı berilgen sızıqqa parallel boladı».
Másele 2. a tuwrı sızıq a tegislikti kesip ótedi. Eger a hám b tuwrılar parallel bolsa, basqa b tuwrı hám a tegisliktiń óz-ara ornı qanday boladı? Juwaptı tiykarlań.
Tuwrı juwap sızıq hám tegisliktiń parallelligi haqqındaǵı teoremaning eginshi juwmaǵın qáliplestiriwge múmkinshilik beredi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
