Aholi va inson omili

Aholining jinsiy tarkibi. 1917-yilda O’zbekiston aholisi tarkibida erkakalr 52,9, ayollar 47,1 foiz edi. Bu nisbat urush tufayli butkul boshqa tomonga o’zgardi.
Urushning asorati tufayli 1959-yilda ham ayollarning ulushi 52 foiz, erkakalrniki esa 48 foizni tashkil etdi.
Hozirgi vaqtda aholi tarkibida erkakalr-49,9, ayollar – 50,1 foizni tashkil etmoqda.
Aholining milliy tarkibida hfm so’nggi 10 yillikda turli millat vakillarida tug’ilishninng turlicha miqdorda ekanligi hamda migratsiya hisobiga sezilarli o’zgarishlar ro’y berdi. O’zbeklar salmog’I 1989-yilda 71,5 foizni tashkil etgan bo’lsa, 2005-yilga kelib 80,0 foizga etdi.
Shuningdek, mamlakatda tojiklarning salmog’I ham o’sdi.
Aholining ma’lumot darajasi bo’yicha tarkibi ham takomillashmoqda. Milliy iqtisodiyotda band bo’lgan kishilarning umumta’lim darajasi oshmoqda. Hozirda ishlayotgan har to’rt kishidan biri oily va o’rta maxsus ma’lumotga ega. Mutaxassislarning yarmidan ko’prog’I moddiy ishlab chiqarish sohalarida faoliayt ko’rsatmoqda.
Mamlakatda aholining 36 foizi shaharlarda istiqomat qiladi. Bu ko’rsatkich Toshkent viloyati bilan Qoraqalpog’iston Respublikasida ancha yuqori. Aholining asosiy qismi azaldan qishloqda yashab kelmoqda. Qishloqda tabiiy ko’payish sur’atining yuqoriligidan qishloq aholisi salmog’I kamaymayotir.
“Hamma uchun vijdon erkinligi kafolatlanadi. Har bir inson xohlagan dinga e’tiqod qilish yoki hech qaysi dinga e’tiqod qilmaslik huquqiga ega. Diniy qarashlarni majburan singdirishga yo’l qo’yilmaydi.
Aholining diniy tarkibiga e’tibor qilsak unda musulmonlar bilan bir qatorda pravoslavlar, katoliklar, baptistlar, adventistlar, lyuteranlar, iudistlar, krishnaitlar, buddistlarni ham ko’rishimiz mumkin.
Ularning salmog’I va hududiy joylashuvi aholi milliy tarkibining hududiy tarqalishida ko’p jihatdan mos tushadi. Aholining asosiy qismini musulmonlar tashkil etadi.