Aholi daromadlari va davlatning ijtimoiy siyosati

 

 

 

Asosiy tayanch tushunchalar: 

Jahon xo’jaligi –  xalqaro mehnat taqsimoti, savdo-ishlab chiqarish, moliyaviy 

va ilmiy-texnikaviy aloqalar orqali birlashgan turli mamlakatlar xo’jaliklari tizimi. 

Ishlab  chiqarish  yoki  iqtisodiy  hayotning  baynalminallashuvi  – 

mamlakatlarning  jahon  miqyosida  iqtisodiy  aloqalarining  kuchayishi  hamda 

iqtisodiy munosabatlarning tobora kengroq jabhalarini qamrab olishi jarayoni. 

Xalqaro  mehnat taqsimoti – alohida mamlakatlarning tovar va xizmatlarning 

ayrim turlarini ishlab chiqarishga ixtisoslashuvi. 

Globallashuv – jahon xo’jaligining butun makonini qamrab oluvchi iqtisodiy 

munosabatlar yagona tarmog’ining tashkil topishi va rivojlanishi. 

                                                         

1

 Инсон манфаатлари устуворлигини таъминлаш  –  барча ислоҳот ва ўзгаришларимизнинг бош мақсадидир. 

Ўзбекистон  Республикаси  Президенти  Ислом  Каримовнинг  2007  йилда  мамлакатни  ижтимоий-иқтисодий 

ривожлантириш якунлари ва 2008 йилда иқтисодий ислоҳотларни чуқурлаштиришнинг энг муҳим устувор 

йўналишларига бағишланган Вазирлар Маҳкамаси мажлисидаги маърузаси // Халқ сўзи, 2008 йил 9 февраль. 

---

Xalqaro  iqtisodiy  munosabatlar  –  jahonning  turli  mamlakatlari  o’rtasidagi 

xo’jalik aloqalari majmui. 

Erkin  savdo  hududlari  -  iqtisodiy  integratsiyaning  eng  oddiy  shakli  bo’lib, 

uning dorasida savdo cheklashlari bekor qilinadi. 

Bojxona  ittifoqi  -  yagona  tashqi  savdo  ta’riflari  o’rnatishni  va  uchunchi 

mamlakatga nisbatan yagona tashqi savdo siyosati yuritishini taqazo qiladi. 

To’lov  ittifoqi  -  milliy  valyutalarning  o’zaro  almashinuvi  va  hisob-kitobda 

yagona pul birligining amal qilishi. 

Umumiy bozor - bunda uning qatnashchilari o’zaro erkin savdoni amalga 

 oshirish  va  yagona  tashqi  savdo  siyosati  o’tkazish  bilan  birga  kapital  va  ishchi 

kuchining erkin xarakati ta’minlanadi. 

Eksport  –  tovarlarni  chet  ellik  mijozlarga  sotish  bo’lib,  bunda  mazkur 

mamlakatda ishlab chiqarilgan tovarlar mamlakatdan tashqariga chiqariladi. 

Import  –  chet  ellik  mijozlardan  tovarlar  (xizmatlar)  sotib  olib,  ularni 

mamlakatga kiritish. 

Xalqaro valyuta tizimi – xalqaro valyuta munosabatlarining davlatlararo bitimlarda 

huquqiy jihatdan mustahkamlangan shakli. 

Valyuta  kursi  –  bir  mamlakat  valyutasining  boshqa  mamlakat  valyutasida 

ifodalangan bahosi. 

To’lov balansi – mamlakat rezidentlari (uy xo’jaliklari, korxonalar va davlat) 

va chet elliklar o’rtasida ma’lum vaqt oralig’ida (odatda bir yilda) amalga oshirilgan 

barcha iqtisodiy bitimlar natijasining tartiblashtirilgan yozuvi.