Ахборот хизматлари учун амалий қЎлланма

1. чиқишдан кўзланган асосий мақсадни белгилаб олиш
Жамоатчиликда чуқур таассурот қолдириш ва 
унга тушунарли бўлиши учун, аввало, чиқишдан 
кўзланган мақсадни аниқ белгилаб олиш зарур. 
Чиқишга тайёргарлик кўраётганингизда шу ҳақда 
ўйланг:
●
маълум ахборотни етказиш, фаолиятнинг 
янги йўналишлари тўғрисида сўзлаб бериш, бирор муаммо, масала юзасидан 
ўз (яъни расмий) нуқтаи назарингизни бил-
дириш;
●
муайян хатти-ҳаракатларга ундаш, 
аудиториянинг бирор нарсага бўлган муно-
сабатини, нуқтаи назарини ўзгартириш.
●
Кўп ҳолларда чиқишдан бир неча 
мақсад кўзланади. Уларнинг ичидан битта энг 
муҳимини танлаб олиш ва унга урғу бериш 
катта аҳамиятга эга. 
Чиқиш пайтида нутқингиз эшитаётган-
ларга тушунарли бўлиши керак. Албатта, бу ўз 
нутқингизда содда сўзлашувга хос сўзлардан 
фойдаланиш керак, дегани эмас. Нутқда 
техник, илмий ва бошқа тор аудиторияга 
тушунарли терминлардан фойдаланишдан 
ўзингизни тийинг. Ёдда тутинг, “менежмент” 
ҳамда “креатив” сингари сўзлардан талабалар 
орасида фойдаланиш – ўринли. Катта ёшда-
1-қадаМ. чиқишдан 
кўзланган мақсадни 
белгилаб оламиз

---

73
гилардан иборат аудитория олдида бу сўзларни 
“бошқарув” ва “ижодкор” сўзларига алмаштирган 
маъқул. Сизни эшитаётган аудиторияга имкон 
қадар тушунарли тилда, яъни уларнинг тилида 
гапиришга ҳаракат қилинг. Ана шунда чиқишдан 
кўзланган мақсадга эришасиз.
2. аудитория тўғрисида тўлиқ маълумот 
тўплаш ва уни таҳлил қилиш
Чиқиш қилаётган киши уни тинглайдиган жамоатчилик тўғрисида қанча кўп 
билса, натижа шунча юқори бўлади. Масалан, 
уни қанча одам тинглайди? Бу одамларнинг 
ёши нечада? Нотиқдан каттами ёки кичик-
ми? Улар нима мақсадда ташриф буюрганлар? 
Жамоатчилик қандай манфаатни кўзлайди? 
Уларнинг маънавий қадриятлари нималардан 
иборат? Жамоатчиликнинг мақсадлари сиз-
никига қанчалик мос келади? Сиз ва улар кутаётган натижа ўртасида зиддият-
лар йўқми?