Agrokonsalting

Siyosat va qonunlar
Siyosat va huquqiy normativlar hukumatning xohish va istaklarini belgilab beradi, kichik korxonalarning rivojlanish harakatlarini va ularning milliy, viloyat va mahalliy iqtisod kesimidagi rolini oshirishda qo‘llab-quvvatlaydi. Kichik korxonalar uchun qulay muhit ham tadbirkorlarham korxonalar uchun qulay normativ siyosatni talab etadi. Bu kabi normativ iqtisodiyotning rivojlanishi va boshqaruvida ishonchni yaratishni talab qiladi. Bu barqaror, yaxshi yo‘lga qo‘yilgan siyosiy instrumentlar va mexanizmlarni talab etadi. Bir necha siyosiy sohalar kichik korxonalar operatsiyalariga ta’sir ko‘rsatadi va umumiy siyosiy muhitni yaratadi. Bular o‘z ichiga quyidagilarni oladi: pul va kredit siyosatlari, fiskal siyosat, nazorat siyosati, savdo va eksport siyosatlari, ishchi kuchi bozori siyosati, rejalashtirish va hududlar, sohalar siyosatlari, mintaqaviy siyosatlar, ta’lim siyosatlari va maxsus guruhlarga bog‘liq bo‘lgan boshqa siyosatlar.
Siyosat odatda hukumatning qarashlarini aks ettiradi. Bu holat quyidagi hollarda o‘zgacha tus olishi mumkin:
• Eskirgan siyosat, bunda siyosatlar endilikda hukumatning qarashlarini aks ettirmaydi. Bu kabi holat yangi hukumat tayinlanganda yoki mamlakatda yaqin vaqt ichida katta siyosiy yoki iqtisodiy o‘zgarishlar bo‘lganda kuzatilishi mumkin.
• Yaxshi ta’riflanmagan siyosat, bunda siyosat noaniq tuzilgan yoki maxsus usulda tuzilgan bo‘ladi.
Bu kichik korxonalar potensiali va rivojlanish talablari haqida yetarlicha tushunchaga yega bo‘lmagan holatda; kichik korxonalarni qo‘llab-quvvatlashga bo‘lgan qiziqishning yetishmasligi; siyosatni qo‘llash ta’sirlari o‘ylab ko‘rilmagan; va kordinatsiyaning yetishmovchiligi (misol uchun, hech bir vazirlikning javobgarlikni o‘z zimmasiga olmasligi) oqibatida yuzaga kelishi mumkin.
• O‘ta murakkab siyosat, bunda siyosat qismlarga bo‘lingan usulda bo‘lib , undagi ko‘rsatmalar va afzalliklar chalkashgan holatda keragidan ortiq ko‘paytirilib berilgan bo‘ladi.
• Hech qanday siyosatning mavjud emasligi, bunda kichik korxonalar siyosatida bo‘shliq bo‘lib, hukumatning istaklari aniq bo‘lmaydi. Bu kabi aniq siyosatlarning mavjud emasligi kichik korxonalar va barcha huquq va normalarni baholashda muammolarni keltirib chiqaradi.
Yaxshi siyosatni nima tashkil qilishini tushunish bu muhimdir. Yaxshi siyosat bu kichik korxonalar uchun barcha eshiklarni ochib beruvchi emas, balki ba’zi holatlarda ularni chegaralab turuvchi siyosatdir. Misol uchun, atrof-muhit siyosati, korxonalarning atrof-muhitga xavf soluvchi operatsiyalarini ta’qiqlab turadi.
Kichik korxonalar uchun mos siyosatni tuzish uchun quyidagi savollarni berishimiz zarur:
• Siyosatlar kichik korxonalarning rivojlanishdagi rolini hisobga oladimi?
• Siyosatlar kichik korxonalar dinamikasi haqida aniq tushunchalar asosidami?
• Ular o‘zgaruvchan va dinamik iqtisodiyotni qo‘llab-quvvatlashadimi?
• Ular qonun yoki inson huquqlarini ta’qiqlaydimi? Misol uchun biror bir aniq odamlarga biznesni boshlashga to‘sqinlik qiladimi?
• Ular yirik bizneslarni kichik korxonalardan ustun ko‘rishadimi?
• Ular kichik korxonalar bilan hukumat o‘rtasida raqobat muhitini hosil qiladimi?
• Kelgusida siyosat ustidan nazorat va siyosatni tuzuvchilarga nisbatan baholash mavjudmi?
• Turli xil vazirliklar tomonidan ishlab chiqilgan siyosatlar o‘rtasida bog‘liqlik mavjudmi?
• Siyosatni ishlab chiqish va ijro etish o‘rtasidagi bog‘liqlik mavjudmi?