"agrokimyo va tuproqshunoslik" kafedrasi issiqxona ekinlari urug‘chiligi va ko‘chatchiligi

7-Laboratoriya mashg’ulot

Ko’chat yetishtirishni mexanizatsiyalashgan va avtomatlashtirishni urganish.
Issiqxonaga ekish mudati yetishtirilgan ko’chatlarni dalaga o’tqazish mudatiga qarab belgilanadi. Normal sharoitda urug’ ekishdan boshlab to ko’chat yetilguncha yani ko’chat ko’chirib o’tqazishga tayyor bo’lguncha 55-60 kun o’tadi. Shunga ko’ra turli xil sabzavot urug’larini parnikka ekish va ularning ko’chatlarini dalaga o’tqazish muddatlari har xil bo’ladi.
Ertagi va o’rtagi ekin ko’chatlari pikirovka qilinadi. Pikirovka qilingan ko’chatlar siyrak joylashtirilgani uchun yorug’lik va havodan yaxshiroq foydalaniladi, chuqur o’tqazilganidan yaxshiroq rivojlanib qo’shimcha ildizlar cchiqaradi. Ko’chatlarni erta muddatlarda ekib pikirovka qilishning yana bir yaxshi tomoni shuki, bunda go’ng tejaladi chunki urug’lar issiq parnikda ko’kartirilib, maysalari o’rtacha issiq parniklarga pikirovka qilinadi.o’rtacha issiq parniklarda issiq parniklarga ketadigan go’ngning yarmisi tejaladi.
Pikirovka qilishda maxsus qoziqcha bilan ko’chat o’tqizish uchun uya qilinadi. Pikirovkadan oldin parniklardagi tuproqqa 3-5 qatorli taxta markyor bilan nishon qilinadi. Markor bilan solingan chiziq oralig’i o’tqaziladigan ekinga va pikirovka qilish muddatiga qarab 5-6-7 sm kenglikda qilinadi, ko’chatlarni dastlabki chin barg chiqargan paytida pikirovka qilish kerak, pikirovka qilganda ko’chatlarning qator orasi va qatordagi tub orasi quyidagicha belgilanadi:
Pomidor uchun x6 sm 1 romdan 550 dona ko’chat chiqadi

Baqlajon uchun …………….5x5 sm 1 romdan 800 dona ko’chat chiqadi Qalampir uchun x5 sm 1 romdan 800 dona ko’chat chiqadi

Karam uchun x5 sm 1 romdan 800 dona ko’chat chiqadi

Ko’chat himoyalangan yerlarga barcha aylanishlar uchun albatta tuvakcha yoki kubiklarda yetishtirilishi kerak. Pomidor bodring, chuchuk qalampir, qovun ko’chatlari uchun tuvakchalar, qishki-bahorgi aylanish uchun 10×10×10 sm, qolgan aylanishlar uchun esa 8×8×8 sm li kattalikda tayyorlanadi. Zavodda tayyorlangan torfli tuvakchalardan foydalanish eng qulaydir.

Har qaysi o’simlikning urug’i o’ziga yarasha temperatura bo’lgandagina tez unadi. Bu temperaturalarni quyida ko’rsatamiz.( V. Zuyev va boshqalar. Sabzavotchilik.)
Baqlajon va qalampir 25-30⁰
Pomidor, bodring 20-25⁰
Karam, rediska, piyoz 10-12⁰
Salat, ismaloq, ukrop 12-15⁰
Petrushka, qo’ziquloq(shavel)… 8-12⁰