Аграр тармоқ иқтисодий салоҳиятини оширишда институционал ислоҳотлар ва

 
OILAVIY TADBIRKORLIKDA ASALARICHILIKNI RIVOJLANTIRISH 
 
N.A. Ashurmetova – 
TDAU, i.f.n., donsent
 
M.M. Sobirov – 
AnDMI, katta o’qituvchisi
 
G.T. Xamdamova – 
QXOOSIITI, tayanch doktoranti
 
 
Mamlakatimizda so‘nggi yillarda oilaviy tadbirkorlikni rivojlantirish, aholi 
bandligini ta’minlash, yoshlar va xotin-qizlar tashabbuslarini keng miqyosda 
moliyaviy qo‘llab-quvvatlash borasida bir qator chora-tadbirlar amalga 
oshirilmoqda.
Tadbirkorlik faoliyatini endigina boshlaganlar uchun ham barcha 
shart-sharoitlar yaratilgan. 
Shu jumladan oilaviy tadbirkorlik, kichik va o’rta tadbirkorlik bilan 
shug’ullanuvchilar soni yil sayin ortmoqda. Ayniqsa, oilaviy tadbirkorlik ishini 

---

 
100 
olibboruvchilar soni ham. Ular orasida o’zi yashab turgan uy-joylarida faoliyat 
yuritayotganlari ham bor. Tadbirkorlar o’zlari yashab turgan uy-joylarida 
tadbirkorlik faoliyatini olibborish mumkinligi bo’yicha ma’lumotga ega bo’lishlari 
bugungi muammolaridan sanalmoqda. Asosiy uammo ham ana shunda sanaladi. 
Oilaviy tadbirkorlikni rivojlantirish, yoshlar va xotin-qizlarni daromadli 
mehnat bilan band qilishga yo‘naltirilgan dasturlar (keyingi o‘rinlarda — 
Dasturlar) doirasida so‘nggi 3 yil davomida 600 mingdan ziyod aholi va 
tadbirkorlik subyektlariga 15 trillion so‘mdan ortiq miqdorda imtiyozli kreditlar 
ajratilgan [1]. 
Kreditlar bir qancha maqsadlar uhun davlat tomponidan ajratiladi. Bularga 
ixcham 
issiqxonalarni 
tashkil 
etish, 
asalarichilik, 
chorvachilik 
(naslli), 
parrandachilik, quyonchilik, baliqchilik, bog’dorchilik, hunarmandchilik va 
tikuvchiliklarni sanab o’tishimiz mumkin. Ishlab chiqarishni yo’lga qo’yish uchun 
mini-uskunalar xarid qilish va qonunchilikda taqiqlanmagan boshqa tadbirkorlik 
yo’nalishlari uchun ajratiladi. 
Asosan asalarichilik bilash shug’unlanish fuqarolar orasida ko’proq 
uchraganligi sababli shu mavzuni yoritishga xarakat qilamiz. 
Prezidentning 27.03.2021 yildagi «Oilaviy tadbirkorlikni rivojlantirish 
dasturlari doirasida amalga oshiriladigan qoʻshimcha chora-tadbirlar toʻgʻrisida»gi 
PQ-5041-son qarori bilan quyidagilar tasdiqlandi: 

2021 yilda Dasturlar doirasida loyihalarni moliyalashtirishning manbalar 
kesimidagi maqsadli parametrlar.

2021 yilda Dasturlar doirasida loyihalarni kreditlashning hududlar 
kesimidagi maqsadli parametrlar. 
Oilaviy tadbirkorlikni rivojlantirish, yoshlar va хotin-qizlarni daromadli 
mehnat bilan band qilishga yoʻnaltirilgan dasturlarga quyidagilar kiritilgan: 

«Har bir oila − tadbirkor» dasturi; 

Fermer, dehqon хoʻjaliklari va tomorqa yer egalarini, shuningdek хotin-
qizlar tadbirkorligini qoʻllab-quvvatlash dasturlari; 

Hunarmandchilikni rivojlantirish dasturi; 

Bandlikka koʻmaklashish dasturi. 
Karrupsiya va ortiqcha ovoragarchiliklarni oldini olish maqsadida 2021 yil 1 
apreldan boshlab aholi va tadbirkorlik sub’yektlarining kredit olish uchun arizalari 
Oilaviy tadbirkorlikni rivojlantirish dasturlari yagona elektron platformasi orqali 
qabul qilinadi. 
Kredit olishga talabgorlarga «Agrobank» ATB, AT «Xalk banki» va 
«Mikrokreditbank» ATBlar orasidan birini iхtiyoriy tanlab, barcha dasturlar 
doirasida imtiyozli kredit olish boʻyicha murojaat etish imkoniyati yaratiladi. 
Kredit oluvchi tanlagan mahsulot yetkazib beruvchi (ish bajaruvchi) tashkilot 
tomonidan mahsulotlar yetkazib berilgandan (ishlar bajarilganidan) soʻng, kredit 
mablagʻlari ta’minotchiga ajratib berilishi ham shu sohani rivojlanishiga hissa 
qo’shadi. 
«Ayollar daftari», «Yoshlar daftari» va «Temir daftar»ga kiritilgan 

---