Аграр тармоқ иқтисодий салоҳиятини оширишда институционал ислоҳотлар ва

КЛАСТЕР ТИЗИМИНИ РИВОЖЛАНТИРИШНИНГ СТРАТЕГИК 
АСОСЛАРИ 
Н.С. Дехканова - 
ТДАУ, катта ўқитувчи 
Озиқ-овқат маҳсулотларини саноат асосида қайта ишлаш соҳасида 
минтақавий 
кластерларни 
ташкил 
қилиш 
жараёни 
Ўзбекистон 
республикасининг 
2030 
йилгача 
бўлган 
барқарор 
иқтисодий 
ривожланишнинг Миллий стратегияси, республиканинг 2021-2025 йилларда 
инновацион ривожланиш давлат дастури ва бошқа Миллий дастурларнинг 
асосий қоидаларини ҳисобга олган ҳолда амалга оширилмоқда.

---

 
335 
Ундан ташқари, кластерларнинг самарали фаолият юритиши қуйидаги 
тарзда гуруҳланган тамойиллар тизимига риоя қилган ҳолда амалга ошиши 
таъминланмоқда: 
1.
Бирлашманинг 
тузилмасини 
белгилаб 
берувчи 
умумий 
кластерлаштириш тамойиллари: 
- макондаги ҳудудий жойлаштириш, яъни кластер субъектларини аниқ 
бир минтақанинг ишлаб чиқариш омилларидан фойдаланиш асосида 
барқарор ривожланишга эришиш учун шароит яратиш; 
- эгилувчанлик, яъни кластер таркибига янги қатнашчиларнинг 
қўшилиши ҳисобидан уни ривожлантириш ва кенгайтириш имкониятлари; 
- саноат корхоналари, илмий ташкилотлар ва давлат бошқаруви 
тузилмаларининг ўзаро фаолиятини, ахборот ва тажриба алмашишни, 
умумий мақсадга эришиш йўлида биргаликдаги ҳатти-ҳарактларни назарда 
тутадиган ҳамкорлик. 
2. Саноатни барқарор ривожланишини ва унинг аосий талабларини 
тақозо этадиган кластерлаштириш. Шунга мувофиқ ҳолда қуйидаги 
тамойиллар ажратиб кўрсатилган; 
2.1. Барқарор иқтисодий ўсишни таъминлайдиган тамойиллар. 
- божхона иттифоқи ва ягона иқтисодий маконга аъзо бўлган 
қатнашчиларнинг келишилган сиёсатини амалга ошириш доирасида ҳалқаро 
ҳамкорлик, бундай хамкорлик рақобатбардош озиқ-овкат маҳсулотларини 
ишлаб чиқариш ҳажмларини оптималлаштириш, умумий бозорнинг 
эҳтиёжларини қондириш ҳамда озиқ-овкат маҳсулотлари экспортини 
кўпайтириш учун аъзо давлатларнинг ресурс салоҳиятини самарали рўёбга 
чиқаришга қаратилгандир; 
- 
минтақавий озиқ-овкат хавфсизлиги минтақалар озиқ-овқат 
мустақиллигига эришишни, давлатнинг импортга қарамлик даражасини 
пасайтиришни, аҳолининг эҳтиёжларини истеъмолнинг тиббий меъёрларига 
мос келадиган миқдорда қондиришни англатади; 
- иқтисодий самарадорлик – аъзо ташкилотларнинг молиявий 
кўрсаткичларини яхшилаш, ишлаб чиқаришининг даромадлилик даражасини 
ҳамда кластер фаолият кўрсатаётган минтақалар рақобатбардошиги ва 
барқарорлигини ошириш; 
- 
инновациявийлик – технологияларда ҳам, бошқарувда ҳам 
инновацияларни қўллаш кластер субъектларининг барқарор ривожланишини 
ҳамда минтақа ва миллий даражада рақобатбардошлигини таъминлайди; 
2.2. Барқарор ижтимоий ривожланишни таъминлайдиган тамойиллар: 
- ижтимоий жавобгарлик – у этик (аҳлокий) меъёрларга ҳамда одамларга 
ва ҳамжамиятларга риоя қилишни инобатга олган ҳолда унинг 
қатнашчиларининг кластерни ривожлантириш ва тижорат муваффақиятига 
эришиши фалсафасини англатади; 
- ижтимоий иштирок- ижро ҳокмиятини маҳаллий органларининг 
ташаббуси билан ҳудудларни ижтимоий ривожлантириш лойиҳалари ва 

---