Аграр тармоқ иқтисодий салоҳиятини оширишда институционал ислоҳотлар ва

 
249 
2018 йил барча тоифадаги хўжаликларда 6 375,4 минг тонна (87,5 %) дон 
экинлари ишлаб чиқарилди, 2 750,1 минг тонна (98,4 %) картошка кавлаб 
олинди, 9 635,1 минг тонна (94,3 %) сабзавотлар, 1 904,9 минг тонна (93,8 %) 
озиқбоп полиз, 2 589,7 минг тонна (99,0 %) мевалар ва резаворлар, 1 564,5 
минг тонна (96,2 %) узум йиғиб олинди. Жами ишлаб чиқарилган дон 
экинлари таркиби таҳлил қилинганда дон экинларининг асосий қисмини ёки 
86,1 фоизини бошоқли дон экинлари ташкил қилиши кузатилди. Шунингдек 
жами дон экинлари таркибининг 5,9 фоизи маккажўхори, 3,5 фоизи шоли, 3,4 
фоизи дуккакли дон экинлари ва 1,1 фоизи бошқа дон экинлари ҳиссасига 
тўғри келади. Албатта қишлоқ хўжалик маҳсулотларини етиштиришда сув 
ресурслари аҳамиятили ҳисобланадаи буни таҳлил қилиш орқали ҳам билиш 
мумкин. 
Фермер, деҳқон хўжаликлари лимит асосда белгиланган суммани тўлаш 
албатта истъмол қилинган сув миқдорига асосланади, шунинг учун ҳам 
СИУлари ҳар бир фермер ва деҳқон хўжаликларининг ўзининг асосий ер 
майдони ҳудудига кирувчи сув тармоғига сув ўлчаш қурилмаларини ўрнатиб 
бериш зарурияти туғилмоқда. Бунинг натижасида фермер ва деҳқон 
хўжаликлари аниқ сув меъйёрини ҳисобини юритиш имкониятига эга бўлади 
ҳамда юқоридаги каби муаммолрни яъни шартномавий муносабатларда 
камчиликларни бартараф этиш юзага келади. 
СИУларни фаолиятини янада такомиллаштириш мақсадида бошқарув 
фаолияти самарали ташкил этилган иқтисодий жиҳатдан барқарор 
ривожланган СИУлари, бошқарув фаолияти самарали ташкил этилмаганган 
иқтисодий жиҳатдан барқарор ривожланмаган СИУлари ўртасида семинар 
тренинглар олиб бориш корпоратив ҳамкорликни амалга оширилиши 
мақсадга мувофиқ бўлади. 
Сув ресурслардан самарли фойдаланишда тежамкор техналогияларни 
кўллаш орқали қишлоқ хўжалик маҳсулотларини етиштиришни купайтириш 
имкониятлари жудаям кенг. Томчилатиб ҳамда ёмғирлатиб суғоришни лалми 
ерларда жорий этиш орқали интенсив боғлар ва чорвачиликни ташкил этиш, 
озуқа базасини яратиш лозим. Бу аҳолини озиқ-овқатга бўлган талабини 
қондиришга ҳам хизмат қилади.
Ҳозирги вақтда юз бераётган сув муаммосини қўйидаги учта йўл билан 
ҳал қилиш мумкин: 
Биринчидан
, дарё сувини тўла тартибга солиш керак. Дарё суви сув 
омборлари қуриш йўли билан тартибга солинади. Сув омборлари қуриш кўп 
мақсадларни кўзлайди. Бу қурилиш сув таъминотини йўлга қўйиши дарёлар 
сувини 
тартибга 
солиши, 
энергия 
ресурсларидан 
фойдаланишни 
таъминлаши, суғориш ва сув чиқаришни ривожлантириш, транспорт 
магистралларини яратилиши, балиқ хўжалигини ривожлантириш ҳамда сув 
тошқинлари олдини олиш керак. 
Иккинчидан
, бу қурилиш сув ҳавзалари ўртасида сувни қайта тақсимлаш 
йўли билан сув ресурслари ҳаддан зиёд бўлган районлардан уларнинг 

---