Аграр тармоқ иқтисодий салоҳиятини оширишда институционал ислоҳотлар ва

 
531 
Yaqin o'tmishda, uchuvchisiz uchish vositalari faqat harbiy maqsadlarda 
ishlatilgan bo'lib , ular dastlab havo nishonlarini yo'q qilish va razvedka 
ma'lumotlarini to'plash uchun ishlatilgan. Endilikda dronlar qidiruv-qutqaruv 
ishlari, kuzatuvlar, ob-havoni kuzatish, transport harakati, yong'inga qarshi kurash, 
shaxsiy foydalanish, biznes va qishloq xo'jaligida, hatto yuklarni yetkazib berish 
xizmatlarida ish yuritishga qadar keng fuqarolik dasturlarini topdi. 
Dronlardan qanday foydalanilmoqda? 
1) Boshqariladigan samolyotlar fermerlarga hosil haqidagi ma'lumotlarni 
yig'ishda yordam beradi. Odatda, maydonlarni kuzatish uchun juda ko'p resurslar 
sarflanadi: 
ular 
o'lchash 
asboblari, 
sun'iy 
yo'ldoshlar, 
boshqariladigan 
samolyotlardan foydalanadilar. Jarayon ko'p vaqt va pulni talab qiladi. Dronlar 
bulutli ob-havo sharoitida ham maydonlarni o'rganadi va sun'iy yo'ldoshlarga 
qaraganda aniqroq ma'lumotlarni taqdim etadi. Bu yangi ekish naqshlarida, 
hosildorlikda va shu bilan rentabellikda aks etadi. 
2) Dronlar tuproq holatini azot va boshqa moddalar borligini tekshirishga, 
shuningdek, yerni tahlil qilishning 
uch o'lchovli 
xaritalarini tuzishga 
qodir. Xaritadan ekin ekish sxemasi sifatida foydalanish qulay. 
3) Dronlar chigit ekish uchun maxsus moslamalar bilan jihozlangan. Dron 
yerdan yuqoriga ko'tarilib, urug' kapsulasini tuproqqa qattiq uradi. Masalan, 
Qo'shma 
Shtatlarda 
allaqachon 
o'rmon 
ekishga 
qodir 
dronlar 
yaratilgan. Birinchidan, ular maydonni skanerlashadi, so'ngra urug'larni yuqori 
tezlikda otishadi. 
4) Dronlar tuproqni sug'orish va urug'lantirishga qodir. Ular maydonni 
skanerlashadi, erdan kerakli balandlikka tushadilar va o'g'itlarni teng ravishda 
sepadilar. Qurilmalar qurigan maydonlarni aniqlash funksiyasini o'z ichiga oladi, 
keyinchalik ular sug'oriladi. Hozircha bu sug'orishda dron 200 kg dan ortiq 
bo'lmagan og'irlikni ko'tarishi mumkin. 
5) Dronlar bakteriyalar haqida xabar berishlari mumkin. Uskunalar 
parazitlarni aniqlaydigan va o'simliklarning qaerda oziq-ovqat etishmasligini 
ko'rsatadigan multispektral kameralar bilan jihozlangan. 
6) Ba'zi fermer xo'jaliklari dronlar yordamida oziq-ovqat va oziq-ovqat 
mahsulotlarini yetkazib beradi. Dron o'z vazifalarini minimal balandlikda va juda 
kichik maydonda bajara oladi, shu tufayli yuqori aniqlikka erishiladi. Dron 
belgilangan koordinatalar bo'ylab aynan harakatlanadi, bu sizga marshrutni to'liq 
kuzatib borish va ishning maksimal sifati va mahsuldorligiga erishish imkonini 
beradi. Ekinlarni zararkunandalardan davolash uchun dronlardan foydalanish 
vaqtni ham, mablag'ni ham tejaydi. 

---