Agrar munosabatlar va renta

Ijti-moiy ishlab chiqarish xarajat-lari (so‘m)	O‘rtacha foyda (so‘m)	Ijti-moiy qiymat (so‘m)	YAlpi mahsu-lot (tonna)	Mahsu-lotning indivi-dual qiymati (so‘m)	Ijti-moiy qiymat – bozor narxi (so‘m)	YAlpi sotil-gan mahsu-lot (so‘m)
Dif-feren-sial renta I (so‘m)
A	8000	2000	10000	20	500	500	10000	-
B	8000	2000	10000	25	400	500	12500	2500
V	8000	2000	10000	30	333	500	15000	5000

Er uchastkalarining unumdorligi va joylashgan joyidagi farqlar natijasida vujudga keladigan qo‘shimcha daromad (qiymat)ning bir qismi renta shaklini oladi hamda u differensial renta deb ataladi[1].
Differensial renta o‘zining kelib chiqish sharoitlarga qarab differensial renta I va differensial renta II ga bo‘linadi.
Differensial renta I erning tabiiy unumdorligi bilan bog‘liq bo‘lgan, sanoat markazlariga, bozorlarga va aloqa yo‘llariga yaqin joylashgan serunum er uchastkalarida vujudga keladi. Differensial renta I ning hosil bo‘lishini shartli misol yordamida ko‘rib chiqamiz.
Differensial renta I ning hosil bo‘lishi
[1] McConnell, Brue. Economics: principles, problems and policies. 20th edition. America, New York: McGraw-Hill, 2014. page 731

Ishlab chiqarish davri	Ishlab chiqarish xarajat-lari (so‘m)	YAlpi mahsulot (tonna)	1 tonna mahsulotning indivi-dual qiymati (so‘m)	1 tonna mahsulotning ijtimoiy qiymati (so‘m)	Sotilgan mahsulot summasi, so‘m	Qo‘shimcha mahsulot, ya’ni dif-ferensial renta II, so‘m
Birinchi yil	10000	20	500	500	10000	-
Ikkinchi yil	15000	40	375	500	20000	10000

Differensial renta II xo‘jaliklarni intensiv rivojlantirish, erning hosildorligini oshirish uchun qo‘shimcha xarajatlar sarf qilish bilan, ya’ni qishloq xo‘jaligida kimyoviy o‘g‘itlarni qo‘llash, erlarning meliorativ holatini yaxshilash, qishloq xo‘jaligini mexanizatsiyalash va elektrlashtirish darajasi bilan bog‘liq holda vujudga keladi.
Bu holni biz shartli misol bilan ifoda etishimiz mumkin.
Differensial renta II ning hosil bo‘lishi