Afin koordinatalar sistemasi


Tekislikning umumiy tenglamasi



Download 185,67 Kb.
bet14/20
Sana14.06.2023
Hajmi185,67 Kb.
#951196
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   20
Bog'liq
Afin koordinatalar sistemasi

Tekislikning umumiy tenglamasi.
1-teorema. Umumiy dekart koordinatalar sistemasida tekislik birinchi darajali
Ax+By+Cz+D = 0
tenglama bilan ifodalanadi.
Isboti. tekislikdagi ixtiyoriy M0(x0,y0,z0) nuqtani fiksirlaymiz va ikkita kolleniar bo`lmagam har biri  tekislikka komplanar bo`lgan a = {l1,m1,n1} va b = {l2,m2.n2} vektorlar olamiz. U holda oldingi mavzuga ko`ra  tekislikni quyidagicha yozish mumkin:

yoki
. (1)
a va b vektorlar kolleniar bo`lmaganligi sababli , kamida bitta

determinantlardan biri noldan farqli, demak, (1) x,y,z larga nisbatan birinchi darajali tenglama. Agar
deb olsak (1) tenglama quyidagi ko`rinishga keladi;
Ax+By+Cz+D = 0.
2-teorema(teskari).Har qanday birinchi darajali
Ax+By+Cz+D = 0
tenglama umumiy dekart koordinatalar sistemasida tekislikni tenglamasi bo`ladi.
To`g`ri burchakli dekart koordinatalar sistemasida n = { A,B,C} vector Ax+By+Cz+D = 0 tenglama bilan berilgan tekislikka perpendikulyar bo`ladi.
Umumiy dekart koordinatalar sistemasida n = { A,B,C} vector Ax+By+Cz+D = 0 tenglama bilan berilgan tekislikka perpendikulyar bo`lmasligi mumkin.Bu n = { A,B,C} vector ummumiy dekart koordinatalar sistemasiga nisbatan Ax+By+Cz+D = 0 tenglama bilan berilgan tekislikning bosh vektori deyiladi.
Vektor va tekislikning komplanarlik sharti.
Teorema.Fazodagi umumiy dekart koordinatalar sistemasiga nisbatan a = {l , m , n } vector va
Ax+By+Cz+D = 0
umumiy tenglamasi bilan tekislik berilgan. U holda berildan a vector va berilgan tekislikning komplanar bo`lishligini zaruriy va etarli sharti
Al+Bm+Cn = 0
tenglikdan iborat.
Bu teoremadan tekislikning bosh vektori n = { A,B,C} umumiy dekart koordinatalar sistemasiga nisbatan Ax+By+Cz+D = 0 tenglama bilan berilgan tekislikka komplanar bo`lmaydi. Haqiqatan ham,
AA+BB+CC = A2+B2+C2  0.
Koordinatalar sistemasiga nisbatan tekislikning joylashish holatlari.
Olingi mavzudan umumiy dekart koordinatalar sistemasida
Ax+By+Cz+D = 0
tenglama bilan berilgan tekislik Ox o`qidan o`tishi yoki unga parallel bo`lishi uchun A = 0 bo`lishi zarur va etarli ekanligi kelib chiqadi, chunki Ox o`qni yo`naltiruvchi vektori sifatida {1,0,0} vektorni olish mumkin.
Shunga o`xshash, B = 0 va C = 0 shartlar tekislikni mos ravishda Oy va Oz oq`laridan o`tishi yoki unga parallel bo`lishi uchun zarur va etarli shart bo`ladi.
Bundan, berilgan tekislik biror koordinata tekisligiga yotishi yoki parallel bo`lishi uchun uning Ax+By+Cz+D = 0 umumiy tenglamasida A,B,C koeffisientlardan ikkitasi nolga teng bo`lishi zarur va etarli ekanligi kelib chiqadi.
Shunday qilib, Ax+D = 0, By+D = 0, Cz+D = 0 yoki
x = a , y = b , z = c
tenglamalar va faqat shu ko`rinishdagi birinchi darajali a  0 , b  0 , c  0 bo`lgan hollarda koordinata o`qlariga parallel bo`ladilar. Xususan, koordinata tekisliklarini tenglamalari quyidagi ko`rinishlarda bo`ladi:
x = 0 (yOz tekislik)
y = 0 (xOz tekislik)
z = 0 (xOy tekislik).
(1) tenglama bilan berilgan tekislik koordinatalar boshidan o`tishi uchun D = 0 bo`lishi zarur va etarlidir.

Download 185,67 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   20




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish