Аerоkоsmoslıq usılıq – túrli ilimiy jumıslаrdа hámde kartalar dúziwde kоsmоstаn alınǵаn súwretlerden paydаlаnılаdı. Аfеliy

Topıraqlar geografiyası – Jer júzesinde topıraqlar tarqalıwınıń georafiyalıq nızamlıqların úyrenetuǵın pán.

Transpiraciya – ósimliklerdiń japıraqları arqalı suwlardıń puwlanıwı.

Tropopauza – troposfera menen stratosfera aralıǵında jaylasqan qatlam. Qalıńlıǵı 1 km. átirapında.

Troposfera – geografiyalıq qabıq quramına tolıq kiredi hám Jerdiń tásirinde ısıydı. Troposferanıń qalıńlıǵı ortasha 10 – 11 km. bolıp, ol hawanıń Jer júzesinde ısıwı nátiyjesinde payda bolatuǵın kóterilme aǵıstıń bálentligi menen ólshenedi.

Tillitlar – saralanbaǵan muz jatqızıqları

Tiri organizmler – birikpelerdiń ayırım bólekleri (koncervat tamshılar) dıń sırtqı ortalıqtan ajıralıwı hám qorshaǵan ortalıqtan zatlardı ózlestire baslawı hám qaytadan kóbeyiwi.

Trоpikler – Quyash nurlаrı jazǵı Quyash turıw dáwirinde tik túsetuǵın pаrаllеller, yaǵniy 230271sh.k., 230271q.k.

Tuman – hawanıń jerge jaqın qatlamında júdá mayda suw tamshıları yamasa muz kristallarınıń yaki bolmasa olardıń hár ekewiniń toplanıwına aytıladı.

Tuwrı radiaciya – Jer betine atmosfera arqalı tarqalmastan keletuǵın radiaciya.

Ulıwma geomorfologiya – Jer júzesi reliefi, onıń kelip shıǵıwı hám rawajlanıwı hámde tarqalıwın úyrenetuǵın pán.

Ullı geografiyalıq ashılıwlar basqıshı – XV-ásirdiń ekinshi yarımınan baslap XVII ásirge deyin bolǵan dáwir.

Urılıw tolqını – Quyash sаmalınıń mаgnitоsfеrа menen toqnаsıwı.

Úńgirler – taw jınıslarınıń jer astında suw tárepinen eritip alıp ketiliwi nátiyjesinde payda boladı.

Zandralar – keń qum tegislikleri, muzdan aǵıp kelip atırǵan suwlardıń jatqızıqları nátiyjesinde payda boladı.

Zonallıq – geografiyalıq qabıqta tábiyat kompleksleriniń ekvatordan polyuslarǵa qaray nızamlı almasıwı.

Zoogeogafiya – Jer júzesinde haywanatlar tarqalıwınıń georafiyalıq táreplerin úyrenetuǵın pán.