Zamonaviy dasturlarning tarqatilish usullariga ko’ra turkumlanishi
Zamonaviy dasturlarning vazifalariga ko’ra turkumlanishi. Sodda qilib aytganda, bir kompyuter dasturi kompyuter texnologiyalari tartibda ketma-ket ijro etiladi vazifalarni to'plamidir. Instrumental kompyuter foydalanuvchi dasturlari - Boshqa mahsulotlar rivojlantirish yoki tuzatish uchun mo'ljallangan bo'lgan. Ularga quyidagilar kiradi.Tarjimonlar. Ular dasturlash tillarini aylantirish.Dastur muharriri. Ular kodlari va ramzlar foydalanuvchi tilida tushunarli interfeysi talqin.Qo'llab-quvvatlash dasturlari. 4.Kutubxona. Ular dasturchilar ishida yordam ignabargli, turli xil o'z ichiga oladi. bir yoki bir necha maqsadlar uchun mo'ljallangan maxsus dasturlar bor. Bunday mahsulotlar ishlab chiqarish kabi mashina yoki xodimlarni boshqarish ishlarini, vazifalarini ajratish kabi jarayonlar, turli xil avtomatlashtirish biznes buyurtma berish kerak. Kichik maxsus dastur hokazo kompaniya va dispetcherlik, taksi xizmatlarini buyurdi. Ular ma'lum bir vazifani bajarish va boshqa ilovalar (Navigatsiya, xaritalar) qo'llaniladi.Bunday 1C kabi mashhur maxsus dasturlar mavjud. Ana, faqat maqsad til, interfeysi va original ma'lumotlarni, ba'zi o'zgartirish, barcha rivojlangan mamlakatlarda qo'llaniladi. ikkinchisi, odatda, qonun va davlat standartlari bog'liq. 1) SISTEMA(TIZIM) DASTURLAR TURI. Sistema dasturlar bu kompyuter ishini boshqaruvchi va xar xil yordamchi amallarni bajaruvchi dasturlar.
Masalan: fayllar ustidan har xil amallar bajarish (qayta nomlash, yaratish, o'chirish, nusxa olish, hajmini o'zgartirish), diskni tozalash va tekshirish, kompyuterni sozlash ( tashqi qurilmalar ishini boshqarish). Sistema dasturlar ichida 4 dasturlar guruhlari ajratiladi. Bular: operatsion tizimlar (sistemalar), utilita dasturlar, drayver dasturlar va dastur qoplamalar.
SHulardan operatsion sistemalar dasturlar guruhi juda katta ahamiyatga ega. Bu dasturlar kompyuter ishini boshkaradi, xar xil dasturlarni kompyuter xotirasiga yuklaydi va bajaradi, fayllar, kataloglar va disklar ustidan xar xil amallarni bajaradi. Xamma dasturlar shu operatsion sistema dasturning imkoniyatlaridan foydalanadi va shuning uchun xamma dasturlar fakat shu dastur orkali ishga tushadi. Eng tanikli operatsion sistemalar: MS-DOS va Windows (Microsoft korporatsiya) dunyodagi kompyuterlarning 75-80%, Makintosh (Apple firmasi) dunyodagi kompyuterlarning 5-10%, Linux va Unix dunyodagi kompyuterlarning 10-15%. MS-DOS operatsion tizimi bilan biz keyin yakinrok tanishamiz.
Utilita-dasturlar bu operatsion sistemani imkoniyatlarini kuchaytiruvchi dasturlar. Masalan: disklar ustidan xar xil amallarni bajaruvchi dasturlar, kompyuter ishini tezlashtiruvchi dasturlar, malumotlar xajmini uzgaruvchi dasturlar, viruslarni aniklovchi dasturlar va xokazo
Boshka kup tarkalgan sistema dasturlardan biri bu drayver dasturlari va dastur-koplamalar. Drayverlar-dasturlar bu operatsion sistemaga tashki va ichki kurilmalar bilan ishlashda kulayliklar yaratuvchi dasturlar. Bu dasturlar asosan shu kurilmalar chikaruvchi firmalarda yaratiladi va kurilmalar bilan birga tarkalinadi. Masalan: monitorlar drayverlari, SD-ROM lar drayverlari va xokazo. Dastur koplamalar bu operatsion sistemaning imkoniyatlardan chiroliy va kulay xolda foydalanishni taminlovchi dasturlar. SHulardan eng tanikliysi bu NORTON COMMANDER dasturi
Do'stlaringiz bilan baham: |