Қадимги юнон-рим тарихи

4-mavzu. Qadimgi Hindiston
 
1-§. Hindistonning tabiiy boyliklari 
 
Sitsiliyalik Diodor. Tarixiy kutubxona 
 
II.  35.  Hindistonda  har  xil  mevalar  beradigan  har  xil  daraxtlar  bilan  o`sgan  katta  tog`lar  bor, 
ko`plab daryolar kesib o`tgan chiroy bilan ajralib turadigan ko`p hosildor tekisliklar bor.  
Hind yerlarini katta qismi sug`oriladi va shuning uchun yilida ikki marta hosil beradi. Hindiston 
yerda  va  uchadigan,  kattaligi  va  kuchi  bilan  ajralib  turadigan  turli  xil  hayvonlar  bilan  mo`l-ko`l. 
Hind yeri ko`p sonli va juda katta fillarni yetishtiradi, ularga mo`l-ko`l xashak berilgani uchun hind 
fillari    o`z  kuchi  bilan  Liviyada  yashaydiganlardan  ancha  yuqori  turadi.    Shu  sababli  ko`pgina 
fillarni  hindlar  ushlab  olib  harbiy  janglarga  ishtirok  etish  uchun  tayyorlaydilar,  ba’zi  paytda 
g`alabani ta’minlovchi hal qiluvchi lahza bo`ladi. 
II,  36.  Shunday  tarzda  odamlarga  yemish  bo`ladigan  mevalarni  mo`l-ko`lligi  u  yerda  odamlar 
bo`yi  balandligi  va  savlatli  bo`lishiga  yordam  beradi.  Shunga  yana  qo`shimcha  qilish  kerak,  ular 
san’atda  yetakchi  bo`lishlariga  sabab,  ular  toza havo  bilan nafas  oladilar,  tarkibi  o`ta  nozik  suvni 
ichadilar.  

---

 
 103 
 
 
Ulartni  yerlari  odam  yetishtirgan  mevalarni  mo`l-ko`l  bo`lishi  bilan  har  xil  mertallarni  ko`p 
ruda konlarini o`ziga oladi: hamda taqinchoqlar kundalik iste`mol narsalari va harbiy anjom uchun 
u yerda ko`p kumush, oltin, ko`pgina mis va temir, qo`rg`oshin va boshqa metallar mavjud. 
Demetra  mevalaridan  tashqari  Hindistonda  daryo  namligi  mo`lligi  bilan  sug`oriladigan  tariq 
ko`p  o`sadi,  ko`p  har  xil  dukkakli  hamda  sholi  va  bospor
110
  deb  ataladigan,  oziq-ovqat  uchun 
foydali boshqa ko`pgina narsalar. Va bularni ko`p qismi yovvoyi o`sadigan … 
Shuning  uchun,  aytishlaricha  Hindiston  ochlikni  bilmas  edi  yoki  yemish  uchun  umumiy 
yetishmovchilik  yo`q  edi.  Chunki  har  yili  u  yerda  ikkitadan  yomg`irli  mavsum-  biri  qishki, 
qachonki boshqalarda bug`doy ekish bo`lganda,  boshqasi yozgi- bu vaqtda sholi va bospor, hamda 
sezam va tariq ekiladi. 
Hindlarda qonunlar ham, ularda hech qachon ovqatga yetishmovchilik bo`lmasligiga   yordam  
beradi.  Chunki  boshqa   odamlarda    dushmanlar  
qishloq  joyiga  zarar    yetkazib  uni  dehqonchilik  uchun  yaroqsiz  qiladi.  Hindlarda    esa  dehqonlar 
muqaddas  va  daxlsiz  sanalganlari  uchun,  ular  jang  qilayotganlar  yaqinida  dehqonchilik  bilan 
shig`ullanadilar.  Hech  qanday  zarar  yetkazmaydilar  chunki  ular  hamma  uchun  marhamatli 
hisoblanadilar, dushmanni yerini yong`in bilan ham, daraxtlarni  chopish bilan halok qilmaydilar. 
11.37.  Hindlarni  yerlarida    boshlanishi  tog`da  bo`lgan,  shimolda  joylashgan  katta  va  kema  ishiga 
yaroqli  daryolar  ko`p.  Tekislik  bo`yicha  tarqab  oqib,  ularning  ko`pchiligi  bir-biri  bilan  birlashib, 
Gang deb ataladigan daryoga quyiladi. 
 
Хрестоматия по истории  древнего мира. М., 1991. 83-84 стр