111
Ashvatthaman shunday deb, qiziqqonlik va jaholat bilan jangga chanqoq holda Pandavlar
qarorgohi tomon chopdi.
Bu hodisa ulug` jang tamom bo`lgandan keyingi birinchi kechada bo`layotgan edi. Xorigan
jangchilar dong qotib uxlashardi. Atrofda birorta chiroq ham ko`rinmas, sado ham eshitilmasdi.
Ashvatthaman dushman qarorgohiga yashirinib kirib, kattakon banan daraxti tagiga berkindi va
qanday qilib hamma jangchilarni maxv qilish haqida o`ylay boshladi. U bitmas
tuganmas alam bilan
o`ch olm,oqchi bo`lib kelgan, lekin yolg`iz edi. Uni bu yerda o`limdan boshqa nima ham kutar edi.
Shu qayg`uli o`ylarga borib, nima qilishini bilmay, daraxt tagiga o`tiraverdi. To`satdan
qorong`ida uning oyog`i tagida shamol to`kkan mevaday bir narsa to`p etib tushdi. Keyin yana
tushdi. Atrofidan shunaqangi to`ppillagan ovozlar tez-tez eshitila boshladi. U qo`lini uzatib, yonida
hozirgina tipirchilab jon bergan qushni ushladi. Ularninig ba’zilari boshsiz, ba’zilari ko`ksi
majaqlangan, ba’zilari esa patsiz edi.
Ashvatthaman tun sukunatida bu qushlarni kim o`ldirayotganligini bilolmay bananning qalin
yaproqlari orasiga qaradi. To`satdan uning boshi ustidan keng yoziq qanotlari bilan osmondagi
yulduzlarni to`sib bahaybat bir boyqush uchib o`tdi. Shu payt uning miyasiga o`z raqiblarimni
ochiq jangda emas, balki hozir, tunda g`aflatda o`ldirishim kerak, degan fikr keldi. Ular shu qushlar
singari uxlab yotgandagina hammasini yo`q qilish mumkin. Tong otib qolsa, unda kech bo`ladi.
U
qat`iy qaror bilan sapchip o`rnidan turdi-da, qoplon singari yerga qapishib, pisib boraverdi va
charchab dong qotib uxlayotgan Pandav jangchilarining soyalarini ko`rdi.
“Uyqudagilarni o`ldirish nomardlik bo`lmasmikin? - deb u to`satdan o`ylanib qoldi. –
Jangchilarning or-nomusi qonuni, urf-odatini buzish qanday bo`larkin?” - U dushmanga qo`l
ko`tarishga jur`at qila olmay ikkilanganicha to`xtab qoldi.
Keyin o`z qo`shining harbiy sarkardalaridan ko`p eshitgan quyidagi so`zlarni eslab,
shubhalarni quvdi:
Raqibni o`ylamay
mahv etmoq darkor,
Qaramay jarohat yo charchog`iga.
U yo g`aflatdami, yo`ldami, aslo
Parvo qilma ochlik yo chanqog`iga.
Dushmaning
jon bersin azob-dahshatda,
Sen o`z raqibingni o`ldir,
albatta,
Bahona ma`zurga sabab bo`lolmas,
Raqibni o`ylamay mahv aylasang bas.
U or-nomus qalqonini ming bo`lakka bo`lib, qo`liga xanjarini ushlab, uyqudagi jangchilarga
zaharli ilonday ovoz chiqarmay tashlanib, zarba bera boshladi. U achinmay rahmsiz ravishda
ularni chavaqlayverdi, jangdan sog` qolganlarning hammasini qirib tashladi. O`layotgan
jangchilarning ingrashidan uyg`onib ketganlar esa dushmanni ko`rmasdan xavf qayoqdan
kelayotganini bilmay bir-birini dahshat ichida o`ldirib yuborishdi.
Faqat o`sha kuni qarorgohda bo`lmagan Pandavlargina bu halokatdan qutilib qoldilar.
Ashvatthaman askarlarning hammasini chavaqlab, qarorgohdagi chodirlarga o`t qo`ydi-da,
qanday kelgan bo`lsa xuddi shunday shovqinsiz o`zini qorong`ilikka urdi. U o`layotgan
Duro`dho`naning
oldiga shoshilib keldi,
ustiga enggashib, tashvishlanib so`radi:
- Ey sherdil inson, gapimni eshityapsanmi? Agar joning chiqmagan bo`lsa, seni xursand
qiladigan gaplarimni eshit. Dushmanning hamma qo`shinlarini o`z qo`lim bilan qirib tashladim.
Tiriklardan faqat aka-uka Pandavlar bilan Krishna, bizdan esa men bilan yana ikkita mard
jangchi qoldi, xolos. Osmonda mening otamni, shu jangda shahid bo`lganlarni ko`rganingda
ular uchun men qasos olganimni aytib qo`y. Shuni bilki, ey shahanshoh, sen uchun ham qasos
oldim.
Duro`dho`na oxirgi kuchini to`plab turib dedi:
112
- Qo`shinimdan birorta ham jangchi qilolmagan ishni sen qilding. Yaxshi qol. Endi men
tinchgina o`laman.
Umrining oxirigacha yaxshilik va haqiqat yo`liga tusha olmagan bu podsho so`zlarni aytib jon
berdi.
Donishmand Yudhishthira o`z qo`shinining
halokatini eshitgach, shunday dedi:
- Ajabo, ko`pincha yengilganlar g`olib chiqadi, yengganlar esa mag`lub bo`lishadi. Kechasi
hamma jangchilar bizning aybimiz bilan halok bo`lishdi. Biz qarorgohni tashlab ketmasligimiz
lozim edi. Chindan ham biz okeandan suzib kelib, daryoga cho`kib ketgan kemaga o`xshaymiz.
Bo`lar ish bo`libdi, endi g`am chekishning foydasi yo`q. Biz endilikda mamlakatni
yomonlikdan butunlay xalos qilish hamda xalq farovonligi haqida o`ylashimiz kerak.
Shunday deb, bu adolatparvar podsho ukalari bilan ko`r podsho Dhritarashtraning
poytaxtiga qarab jo`nadi.
Janglar qissasi. Mahabharata yoki Bharata avlodlari jangnomasi. T. 1988. 144-146
betlar
Do'stlaringiz bilan baham: