Қадимги юнон-рим тарихи

Plutarx. Solon 
XIII….. Lekin ulkan ko`pchilik shu bilan birga jismoniy kuchli bo`lgan odamlar yig`ilib loqayd 
tomoshabin  bo`lmaslikka    bir-birlarini  undadilar,  o`zlariga  ishonchli    bir  yo`lboshchini  saylash, 
to`lov  muddatini  o`tkazib  yuborgan  qarzdorlarni    ozod  qilish,  yerni  qayta  taqsimlash  va  davlat 
tuzumini mutlaq o`zgartirish 
 
XIV. Shunda Afinadagi eng mushoxada qiladigan odamlar Solon hech qanday aybi bo`lmagan, 
boylarning hamtovog`i bo`lmagan, ularni jinoyatlarida sherik bo`lmagan yagona odam ekanligi, shu 
bilan  birga    kambag`allar  kabi  muxtojlikda  ezilmaganligini  ko`rib,  uni  davlat  ishlarini  o`z  qo`liga  
olish va kelishmovchiliklarga chek qo`yishini iltimos qila boshladilar. 
 
XV…. Uning davlat faoliyatini birinchi akti bu qonun edi, uning kuchi asosida mavjud bo`lgan 
qarzlar kechirildi, kelajak vaqtda  “O`z tanini garovga qo`yish” evaziga qarz berish taqiqlandi. 
Lеkin  ko`pgina  mualliflar  tasdiqlaydiki,  sisaxtiya
1
  barcha  qarz  majburiyatlarni  yo`q  qilishda 
amalga  oshdi.  Solonni  shе'ri  bu  guvohlik  bilan  katta  murosada  turadi.  Solon  faxr  bilan  ilgari 
garovga qo`yilgan yеrni u  
 
qo`yilgan toshlarini ko`plab oldi;  
Ilgari qul bo`lganlar endi ozod  
va qarzi uchun qul qilinganlardan birlarini bеgona yurtdan qaytardi,  
Attika tilini unutganlarni  
go`yoki ko`p marta sayohat qilgan,  
kim uyda qulchilikni og`ir uyatini kеchgan  
uni so`zlari bo`yicha ozod qildi. 
 
XVI… Solon u va boshqa tomonni  ham qoniqtirmadi:  qarz majburiyatlarini yo`q qilish bilan  
boylarni  noroziligiga  sabab  bo`ldi,  kambag`allarni  yana  ko`proq    “Likurg
2
  namunasida  ular  umid 
qilgan  yerni  qayta  taqsimotini    amalga  oshirmadi,  hayot  sharoitlarini  tengligini  to`la  amalga 
oshirmadi.