Қадимги бронза даврида маданият тарақҚиёти ва унинг асосий хусусиятлари

Ишнинг мақсади ва вазифалари: Мана шундай маданият учқолари 
ни ўз ичига олган Ўзбекистон ҳудуди ва унинг атрофидан топилган моддий 
ва маънавий асари-атиқалари ватанимиз тарихининг қадимийлигини янада 
орттиради. Ёзма манбалар ва бир тизимга солинган ѐзувнинг пайдо бўлиши 
инсон ўз хотирасида сақлаб қола олмайдиган воқеа ва ҳодисаларни ѐзиб 
қолдириш авлоддан-авлодга ўтказиш ва мерос қилиб қолдириш, 
хабарномалар ва китоблар битиш имконини беради. 
Ишдаги эришилган янгиликлар ва натижалари: Ўрта Осиѐ 
хақлларининг илк ѐзма манбалари ҳам сўнгги бронза ва илк темир асрида 
шаклланди. Ёзув-илк 
маданиятнинг 
асосий 
хусусиятларидан 
бири 
ҳисобланади. Айрим тадқиқотчилар ѐзувни илк шаҳарларнинг ва 
цивилизациянинг асосий белгиларидан бири деб ҳисоблашса (Гумаев В.И. 
Города гусударству мая (структура и функции города в раннеклавссовом 
обшество) М. 1979. 19-бет. 
Айрим тадқиқотчилар эса урф-одатларга кучли бўйсунувчи давлат
бошқаруви кам ривожланган жамоаларда ѐзувни бўлиши илк шаҳарларнинг 

---

иккинчи бўлиши даражаси белгилари деб ҳисоблайдилар.
1
Ш.Б.Шайдуллаев 
фикрига кўра илк шаҳарлар билан тарихий жараѐнида вужудга келадиган илк 
давлатлар, бошланғич ѐзув усули яъни ўз фикрини ифода этишсиз 
давлатнинг ҳам вужудга келиши мумкин эмас. 
Ишнинг амалий аҳамияти: Қадимги дунѐнинг маданияти фақат 
моддий маданият намуналари эмас, балки кишиларнинг диний фалсафий 
дунѐқарашлари, эътиқод- ишончлар орқали ўрганиш зарур. 
Сўнгги палеолит ва мезолит давридаѐқ инсоният тарихида қоятош 
суратлари ва тасвирий санъат намуналарининг пайдо бўлиши инсон нафақат 
биологик балки онгли юқори даражадаги мавжудод эканлигини билдиради. 
Неолит даврида инсоният тарихида деҳқончиликнинг пайдо бўлишини 
Г.Чайльд бутун маданиятнинг бошланиши деб ҳисоблаган эди.
2
Шундай экан Ўрта Осиѐ хақларининг қадимги маданиятини ѐзма 
манбалар ва археологик манбалар орқали солиштириб ўзгаришни талаб 
этади.Ўрганилаѐтган мавзунинг моҳияти ва мавзусини чуқурроқ ўрганиш 
муҳим вазифа ҳисобланади.