Additiv usulda ranglarni sintez qilish

ADDITIV USULDA RANGLARNI SINTEZ QILISH

Yorug‗likning har qaysi spektral tarkibi ikkita usul bilan o‗zgartirilishi mumkin: yo unga yangi nurlarni qo‗shish bilan, yoki undan nurlarning bir qismini olib tashlash bilan. Ikkala holda ham nurlarning yangi tarkibi yangi rangni xosil qiladi. Nurlar qo‗shilib ranglarni hosil qilishning birinchi usuli, qo‗shiluvchi yoki ADDITIV deb nomlanadi, nurlar ayrib tashlanadigan ikkinchi usul ayriluvchi yoki SUBTRAKTIV deb nomlanadi

Kinoteleoperatorning amaliyotida ranglarni xosil qilishning ikkita holati ham uchrab turishi sababli, u yoki bu usul boysinadigan qonunlarni bilish talab qilinadi.

Birinchi qonun. Har qanday xromatik rangga qo‗shilganda axromatik rang hosil bo‗ladigan boshqa xromatik rangni doimo tanlab olish mumkin. Qo‗shilish natijasida axromatik rang beradigan, ya‘ni biri birini axromatik bo‗lguncha qo‗shiladigan ikkita xromatik ranglar o‗zaro-qo‗shiluvchi ranglar deb ataladi. O‗zaro-qo‗shiluvchi ranglar rang doirasida diametr uchlarida yotadi. O‗zaro-qo‗shiluvchi ranglarga misollar: qizil va havorang, yashil va qirmizi, sariq va qo‗kimtir-binafsha, to‗q sariq va ko‗k

Ikkinchi qonun. Qo‗shimcha bo‗lmagan ikkita xromatik ranglar qo‗shilganda rangli doirada kichik yoyda ular orasida yotgan yangi xromatik rang hosil bo‗ldi. Misollar: qizil + yashil = sariq, qizil + sariq = to‗q sariq, ko‗kimtirbinafsha + yashil = havorang, qizil + ko‗kimtir-binafsha = qirmizi (to‗q qizil). Ikkinchi qonundan zarur amaliy xulosa kelib chiqadi: additiv usul bilan ixtiyoriy berilgan rangni hosil qilish uchun boshlang‗ich sifatida uchta rang – qizil, yashil va ko‗kimtir-binafsha ranglarni olishning o‗zi yetarli bo‗ladi. Bunday xususiyatlari uchun bu uchta rang ASOSIY ranglar deb ataladi. Bularning har biri spektral tarkibi bo‗yicha taxminan spektrning 1/3 qismi nurlari bilan xosil qilingan. Bir xil miqdorda olingan asosiy ranglar axromatik rangni beradi.

Uchinchi qonun. Additiv aralashtirishning natijasi faqat aralashtirilayotgan ranglarning rangiga bog‗liq bo‗ladi, ranglarning spektral tarkibiga esa bog‗liq bo‗lmaydi. Masalan, oq rangni monxromatik nurlar ko‗rinishida olingan sariq va ko‗kimtir-binafsha ranglarni aralashtirib ham xosil qilish mumkin yoki shu ranglarning yorug‗lik dastalari ko‗rinishida, biroq murakkab spektral tarkibli bo‗lgan holda ham xosil qilish mumkin. Uchinchi qonun tufayli ranglarni qo‗shib xosil qilish amaliyoti ancha soddalashadi, chunki aralashtirish uchun bir xil rang tavsiflariga ega, yetarlicha ko‗p bo‗lgan bir qator o‗zaro almashinadigan har xil spektral tarkibli ranglardan foydalanish mumkin bo‗ladi.

1) Oq qaytaruvchi sirtning bitta joyiga har xil rangli yorug‗lik dastalarini bir vaqtda proeksiyalash. yashil havorang ko‗k ko‗k –binafsha sariq zarg‗aldoq qizil qirmizi Axromatik 266 2) Har xil rangli yorug‗lik dastalarini oq ekranga ularning lipillashi yo‗qoladigan darajada yetarlicha yuqori chastota bilan almashtirilib ketma-ket proeksiyalash va bunda ko‗zda yangi rangni his etish ro‗y beradi.