Adabiyta‘lim yo‘nalishida yaratilayotgan zamonaviy tadqiqotning tanqidiy tahlili

Adabiy tanqid adabiyotshunoslikning asosiy tarkibiy qismlaridan biri sifatida

• Badiiy asarni baholashda mafkuraviylik, sinfiylik, partiyaviylik, soxta xalqchilik printsiplaridan voz kechilishi. Tanqidchilik uchun metodologik asos bo’lib kelgan markscha-lenincha ta’limotga oid printsiplar o’rnini umumbashariy xolis meyorlar egallay boshlashi. Bu meyorlarning o’z qadriyatlarimiz asosidagi milliy mezonlar bilan boyitilishi. Qur’on motivlari, hadis talqinlari zamiridagi hamda Amir Temur shaxsi yoritil-gan, o’tmishimiz, tariximizni badiiy aks ettirgan asarlar-ga munosabatda o’zbek tanqidchiligi bashariy meyorlar bilan bir qatorda o’zining mustaqil mezonlarini ham o’rtaga qo’yishi.

• Mustaqillik davri o’zbek tanqidchiligining istiqlol g’oyalariga esh ekanligi.
• Badiiy asarga biografik, tarixiy-funktsional, ontologik, genetik yondashuvning kuchayishi. Biografik metodning tanqid-chilikda keng qo’llanilishi.
• Germenevtik, izoh, sharh, talqin haqidagi yangicha qarashlar.
• Aksiologiyabaholash nazariyasi. A.Qodiriy, Cho’lpon, G’afur G’ulom, Oybek, Zulfiya asarlarining yangi tahlillari.

• O’zbek adabiyoti va tanqidchiligiga ilg’or jahon adabiyoti va tanqidchiligi ta’siri kuchayganligi. Badiiy adabiyotga Kafka, Kamyu; tanqidchilikka Baxtin, Ortegelar ta’siri. Badiiy adabiyot hayotni realistik aks ettirib qo’ya qolmay ongdagi oqimni mukammal aks ettirishga intilishini, badiiy qahramon obrazini ochishda o’ziga xos izlanishlar paydo bo’layotganini adabiy tanqid ham mutanosib idrok etayotgani. Bu boradagi bahslar. Modrenizm, absurdizm, avangardizm, neorealizm, postmodrenizm, strukturalizm, ekzistentsializm, singari oqim va tushunchalarga adabiy tanqid munosabati. Adabiy asarni anglash qonunyatlari retseptiv estetika haqida o’zbek tanqidchiligidagi fikrlar

• Yangi zamondagi yozuvchi, kitobxon, jamiyat aro uzviy uchlik bog’lanishi muammolari yangi o’zbek tanqidchiligi tal-qinida. “Anglashning azobli yo’li” (Q.Yo’ldoshev) singari maqolalardagi o’zbek tanqid-chiligining sifat o’zgarishlari. Adabiy tanqid matnni o’qish, uqish mashaqqatlari haqida. O’zbek adabiyotida paydo bo’l-gan modern asarlar haqidagi maqola, sharh, taqrizlar. X. Do’stmuhammad, N.Eshonqul, Faxriyor, B.Ro’zimuhammad, P.Qodirov, B.Sarimsoqov, U.Normatov maqolalari

•