Adabiyotshunoslik nazariyasi

Arastuning “Poetika” asari tahlili. “Jahon adiblari adabiyot haqida” kitobdagi maqolalar tahlili

URGANCH DAVLAT UNIVERSITETI FILOLOGIYA FAKULTETI O’ZBEK TILI (SIRTQI) YO’NALISHI 191 – GURUH TALABASI RUSTAMOVA DILRABONING “ADABIYOTSHUNOSLIK NAZARIYASI” FANIDAN TAQDIMOTI.

Arastuning “Poetika” asari tahlili. “Jahon adiblari adabiyot haqida” kitobdagi maqolalar tahlili

Reja: Arastuning “Poetika” asariga yozilgan sharh va izohlar.

Qadimiy yunon faylasufi Arastu Frakiyaning Stagira shahrida tug’ilgan. Shu tufayli ba’zan Arastuni Stagirit deb ham atashadi. U 17 - yoshidan 37 – yoshigacha (367- 347 yillar) faylasuf Aflotunning akademiyasida tahsil olgan.

Eng mashhur va buyuk faylasuflar, qadimiy Gretsiya mutafakkirlarning biri, Aristotel hisoblanadi. Aristotelning “Poetika” asari eng yirik asarlardandir. Uning bu asari, bizga qoldirgan katta meros.

Aristotelning “ Poetika” asariga yozilgan sharh va izoh.

Abu Nasr Farobiyning yuqoridagi mulohazalari Arastu “ Poetika” asarida she’riyat haqida aytgan fikrlariga hamohangdir: “ Poetik san’atning kelib chiqishiga ochiq – oydin ikkita sabab bo’lib , ikkalasi ham tabiiydir.

Birinchidan, taqlid, o’xshatish insonga bolalikdan xos bo’lgan xususiyat. Inson boshqa mavjudotlardan o’xshatish qobiliyatiga egaligi bilan ham farqlanadi. Hatto dastlabki bilimlarni u o’xshatishdan oladi va bu jarayon samaralari barchaga xuzur bag’ishlaydi”.

Demak, Arastu fikricha, poeziya san’atining kelib chiqishiga birinchi sabab – odamlar bolalik chog’laridan taqlid, o’xshatishga, voqea, ish, harakatlarni qaytadan jonlantirishga, tasvirlashga moyilligidadir.

Bu fikrni yanada aniqlash uchun aytish kerakki, bunday qobiliyat biovda zaif, birovda (rassomlar, shoirlarda) kuchli bo’ladi va u tug’ma iste’dod deb ataladi. Ikkinchi sasab, Arastu fikricha, odamlarning tasavvur quvvatidir. U ham iste’dod bo’lib, turli odamalrda turlichadir.

E’tiborningiz uchun rahmat!

http://fayllar.org