Adabiyotshunoslik asoslar



Download 0,53 Mb.
Pdf ko'rish
bet27/72
Sana16.01.2022
Hajmi0,53 Mb.
#372137
1   ...   23   24   25   26   27   28   29   30   ...   72
Bog'liq
k.qurabvayev. adabiyotshunoslik asoslar

Adabiyot  va  axloq.  San’at  jamiyat  kishilarining  axloqini  tasvirlash  bilan  bir 

axloq Shaklini tasdiqlab, boshqasini inkor etadi. San’atkor bevosita axloqiy masalalar 

to`g`risida  so`z  yuritmagan  chog`da  ham  o`ziga  xos  vositalar  bilan  biror  axloqiy 

masalani  hal  etadi.  Lekin  badiiy  adabiyotni  axloq  bilan  tenglashtirib  bo`lmaydi. 

Badiiy  adabiyot  o`zining  axloq  o`rgatuvchilik  funktsiyasini  pand-nasihat  yo`li  bilan 

amalga  oshirmaydi.  U  yoki  bu  axloq  tabiiy  ravishda  obrazning  mohiyatiga  singib 

ketgan bo`ladi. O`gitbozlik boshlangan joyda san’atning o`zi tamom bo`ladi. Ba’zan 

badiiy  asarlarda  ifoda  etilgan  narsalar  to`g`ri  bo`lsa  ham,  ularning  talqini  noto`g`ri 

bo`lishi  mumkin.  Bu  muallifning  estetik  hamda  axloqiy  ideallari,  dunyoqarashiga 

bog`liqdir. Bunga Navoiy va L.Tolstoy ijodlaridan misol keltirish mumkin. San’atkor 

o`z  asarida  to`g`ri  axloqiy  tamoyilni  ifoda  etsa-da,  biroq  muayyan  ob’ektiv  va 

sub’ektiv  sabablar  ta’sirida  undan  noto`g`ri  xulosalar  keltirib  chiqargan  bo`lsa, 

bunday  Sharoitda  kitobxon  asarga  o`Sha  adashuvni  keltirib  chiqargan  sabablarni 

hisobga  olgan  holda  konkret-tarixiy  yondashib,  undan  to`g`ri  xulosalar  keltirib 

chiqarib olishi kerak bo`ladi. Bu asarni chuqurroq tushunishga imkon beradi. Ayrim 

hollarda  kitobxonlar  axloqsizlikni  tasvirlading,  deb  san’atkorni  ayblaydilar. 




V.SHukshin  asarlari  qahramonlarining  axloqsizligi  uchun  tanqid  qilganlarida, 

yozuvchi o`z muxoliflariga haqqoniylik badiiy adabiyot axloqiy sog`lomligining eng 

oliy  mezonidir,-  deb  javob  bergan  edi.  Zotan,  san’atda  axloqsizlikni  tasvirlash 

axloqsizlik  emas,  aksincha,  hayotning  o`zida  ana shunday  axloqsizliklar  bo`la  turib, 

ulardan ko`z yumish axloqsizlikdir. SHunday qilib, san’at muayyan hayotiy qarashni 

tasdiqlashdir.  Bu  tasdiqlangan  qarash  esa  san’atkorning  estetik  idealiga  bog`liq. 

Hayot haqiqatini buzish, undan yuz o`girish axloqsizlikni targ`ib qilishga olib keladi. 

San’at  hayot  haqiqatini  buzsa,  u  o`z  axloqiy  qimmatini  yo`qotadi.  Italiyalik 

kinorejissyor F.Fellini: «Men shunday filpm yaratayki, u kishilarga jasorat ato qilsin. 

Faqat  haqiqatning  ko`ziga  tik  qaray  olgan  taqdirdagina  bunga  erishish  mumkin, 

xolos», - degan edi.  


Download 0,53 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   23   24   25   26   27   28   29   30   ...   72




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish