Adabiyotlar sharhi

Temir moddasining kimyoviy xossalari.
3Fe+2O₂→Fe₃O₄; Fe+S=FeS
Fe+2HCl→FeCl₂+H₂
2Fe+6H₂SO₄→Fe₂(SO₄)₃+3SO₂+6H₂O
2Fe+3Cl₂→2FeCl₃
Fe+6H₂O+3O₂→4Fe(OH)₃
Fe elementining birikmalari.
+2 oksidlanish darajasiga mansub birikmalar: FeO, Fe(OH)₂, FeCl₂ Aralash birikmalar (+2 va +3) Fe₃O₄, FeO, Fe₂O_3. +3 oksidlanish darajasiga mansub birikmalar: Fe₂O₃, Fe(ON)₃, FeCl₃. Fe elementining birikmalarini aniqlash uchun ularga xos sifat reaksiyalarni bajariladi.
FeCl₃+3NaOH→Fe(OH)₃+3NaCl;
Fe(OH)₃→Fe₂O₃+3H₂O;
4Fe(OH)₂+2H₂O+O₂→4Fe(OH)₃;
Ishlatilishi. Temir boshqa elementlar orasida inson uchun eng katta ahamiyatga ega metaldir. Zamonaviy texnikaning barcha sohalari temir va uning qotishmalari bilan chambarchas bogʻliq. Amaliyotda toza temirdan kamroq, lekin uning qotishmalari hisoblangan – poʻlat va choʻyandan juda keng miqyosda foydalaniladi. Ularning ahamiyati shu darajada kattaki, ular alohida – qora metallar deb, boshqa metallardan ajralgan. Bu toʻgʻrisida ma’lumotni keyinroq beramiz.
Biologik ahamiyati. Temir moddasi ion holida juda koʻplab oʻsimliklar, hayvonlar organizmida uchraydi va fermentlar tizimiga kiradi. U qonda kislorod va karbonat angidridni tashiydigan eritratsitlarning asosini tashkil etadi, oziq moddalarni organizmning barcha qismiga yetkazib beradi, qonni gemoglabin bilan taminlaydi, kamqonlikda dori-darmon sifatida ishlatiladi. Oʻsimliklarda fotosintez jarayonini ta’minlab beradi. Temir moddasi muskul toʻqimalarida 0,0185, ilikda 0,03-3,85, qonda 447mg/l miqdorda boʻladi.
Olinishi. Birikmalaridan elektroliz qilish yoʻli bilan olinadi. 
FeCl₂ → Fe + Cl₂