Adabiyotlar ro`yxatini rasmiylashtirish

BMIning  tashqi  taqrizi.  Geografiya  kafedrasida  belgilangan  tartibga  mos  holda 

himoyaga  tayyor  bo`lgan,  ilmiy  rahbar  ma’qullagan  va  kafedra  mudiri  imzolagan  BMI  tashqi 

taqrizdan o`tadi. Tashqi taqriz shu soha mutaxassisidan BMIga qo`shimcha ob’yektiv baho olish 

uchun o`tkaziladi. Rasmiy tashqi taqrizchi geografiya kafedrasining  majlisida  ilmiy rahbar yoki 

kafedra  o`qituvchilarining  tavsiyasiga  ko`ra  tanlanadi  va  universitet  rektorining  buyrug`i  bilan 

tasdiqlashga taqdim etiladi.  

Taqrizchilar  tarkibi  bitiruvchilarga  ish  beruvchi  soha  mutaxassislari  safidan  tanlanadi. 

Taqrizchilar  sifatida  boshqa  oliy  ta’lim  muassasasining  professor  va  o`qituvchilar  ham  jalb 

etilishi mumkin. 

Taqrizchi kafedrada faoliyat ko`rsatmaydigan, ammo kafedraning ilmiy tadqiqot mavzusi 

bo`yicha  ilmiy  darajali,  unvonli  yoki  yuqori  malakali  mutaxassis  belgilanishi  mumkin. 

Shuningdek,  tashqi  taqriz  uchun  geografiya  yoki  unga  yaqin  (turdosh)  bo`lgan  soha  bo`yicha 

davlat  muassasalarida,  oliy  o`quv  yurtlarida,  o`rta  maktab,  lisey  va  kolejlarda  ishlaydigan  oliy 

ma’lumotli  mutaxassislar  ham  jalb  qilinadi.  Taqrizchi  BMIlarga  qo`yiladigan  talablar  bilan 

tanishgan bo`lishi lozim. 

BMI  taqrizchiga  albatta  muqovalangan  holda  himoyaga  qadar  kamida  10  kun  oldin 

taqdim  etiladi  va  kafedraga  taqriz  bilan  birgalikda  BMIning  jadval  bo`yicha  himoya  kunidan 

kamida 3 kun oldin qaytariladi. 

BMI  taqrizchi  tomonidan  100  ballik  tizimda  baholanadi.  Ishni  baholashda  quyidagi 

mezonlar e’tiborga olinadi:  

1.  Tanlangan  mavzuning  dolzarbligi,  muallifning  tadqiqot  o`tkazilgan  sohadagi 

bilimdonligi: 

  a. Ish mazmunining mavzuga va qo`yilgan maqsadga mosligi; 

  b.  Ishlangan  mavzuning  to`liqligi  va  sifati  (muammoning  hozirgi  holati  bilan 

tanishganlik darajasi, ishda ma’lum ilmiy tadqiqotlar va faktlarning foydalanilishi); 

    c.  O`quv  rejasidagi  fanlar  dasturlari  doirasidan  tashqaridagi  bilimlarning 

foydalanilishi.  2. Muallifning yutuqlarini baholash: 

      a.  Adabiyotlar  bilan  ishlay  bilishi,  tahlil  qila  olishi,  tizimlashtira  olishi,  ilmiy  va 

amaliy xulosalar qila olishi; 

      b.  Bayon  qilishning  mantiqiyligi,  tizimliligi,  bilimdonligi,  tahlil  qilingan 

materiallarni, parcha olingan adabiyotlarni, muayyan muammo bilan shug`ullanadigan olimlar va 

tadqiqotchilarga havolalarni  rasmiylastira olishi.    

---

 

47 

  3. Ishning tavsifi: 

      a. Muammoni yechish darajasi; 

      b. Bilimlarning muallif  ish bajargan sohasidagi ilmiy tushunchalarni bilishi; 

      c. Olingan ma’lumotlarni (natijalarni) amaliyotga tadbiq etish imkoniyati.  

Taqrizchi imzolagan tashqi taqrizda uning lavozimi, ish joyi, bo`lsa ilmiy darajasi, ilmiy 

unvoni  ko`rsatiladi va tashkilotning muhri bilan tasdiqlanadi. 

Agar  BMIning  natijalari  tadbiqqa  qabul  qilinsa,  bu  haqda  tadqiqotning  natijalarini 

tadbig`i  (foydalanilishi)  to`g`risida  ma’lumotnoma,  ilmiy  ishlarining  ko`chirmalari  taqdim 

etiladi. 

Tashqi  taqriz  standart  namunadagi  blankda  bajariladi  (7-ilova).  Taqriz  uchun  taqrizchi 

ishlaydigan tashkilotning rasmiy bosma qog`ozidan (blankidan) foydalanilishi mumkin. Taqrizni 

BMI tavsifiga va talabaga doir barcha asosiy talablar aks ettirilgan erkin shaklda taqdim etishga 

ham yo`l qo`yiladi.  

Olingan taqriz  boshqa xujjatlar bilan  birgalikda BMIning rasmiy  himoyasidan kamida 1 

kun oldin DAK kotibiga topshiriladi. 

Taqrizni  olgach  talaba  ilmiy  rahbar  bilan  birgalikda  taqrizchi  tomonidan  ko`rsatilgan 

kamchiliklarga doir mulohaza tayyorlaydi.Tashqi taqriz BMI himoyasida o`qib eshittiriladi. 

Agar taqrizchi BMI mazmunidan kelib chiqqan holda talabani DAKda himoyaga qo`yib 

bo`lmasligi to`g`risida fikr bildirsa, bu masala kafedrada qarab chiqiladi va unda ilmiy rahbar va 

talaba ishtirok etadi. 

BMIga taqriz olingach ishda hech qanday tuzatishlarga yo`l qo`yilmaydi. 

BMI  ilmiy  rahbarining  salbiy  mulohazasi  va  (yoki)  taqrizchi  taklif  qilgan 

o`zlashtirishning past bali BMIni himoyga qo`yishga ta’sir ko`rsatmaydi. Baho himoya natijalari 

bo`yicha komissiya tomonidan qo`yiladi.