Adabiyotlar ro`yxatini rasmiylashtirish

 

3.7. Illyustrativ materiallarni rasmiylashtirish 

 

 

BMIda natijalarni tushunib yetish uchun yetarli bo`lgan miqdordagi illyustrativ (grafik) 

materiallar (kartalar, profillar, rasmlar, chizmalar, tarhlar  va  b.)  bo`lishi  kerak. Chizmalarning 

formati,  shartli  belgilari,  shrift  va  masshtablari  amaldagi  standartlar  talablariga  qat’iy  muvofiq 

kelishi  zarur.  Odatda  chizmalar  A2  formatli  qog`ozda  (5-6  varaq  hajmida)  qalamda  bajariladi 

yoki texnika vositalari orqali tayyorlanib, ekranda (elektron doskada) ko`rsatiladi.  

 

 

Illyustasiyalarning  barcha  turlari  tagida  “rasm”  so`zi  oldidagi  tartib  raqamlari  bilan 

yoziladi.  Masalan,  1.3.–rasm.  Bunda  birinchi  raqam  bobning,  ikkinchi  raqam  esa  birinchi 

bobdagi uchinchi rasm ekanligini bildiradi. Matnda har bir rasmga albatta havola bo`lishi lozim. 

Masalan,  “1.2.-rasmda  ko`rsatilgandek…”.  Bitta  illyustrasiyaga  bir  necha  marta  havola  berish 

---

 

35 

kerak bo`lsa, (“1.2.-rasmga qarang”) konstruksiyasidan foydalaniladi.  Agar BMIda rasmlar soni 

ko`p  bo`lmasa,  ishning  matni  bo`yicha  uzluksiz  tartib  raqamlaridan  foydalanish  mumkin. 

Illyustrasiyalarning tartib raqami № belgisisiz yoziladi. Rasmlarda shartli belgilar rasm tagidagi 

yozuvda  tushuntirilishi  lozim.  Boshqa  mualliflardan  olingan  rasmlar  va  jadvallar  nomidan 

(sarlavhasidan)  keyin  mazkur  axborot  manbasiga  havola  bo`lishi  kerak.  Jadvaldan  farq  qilgan 

holda  rasmnimg  tartib  raqami  va  sarlavhasi  rasmning  pastida,  sahifaning  o`rtasida  yoziladi.

 

Illyustrasiyalarning  sifati  yuqori  bo`lishi,  ular  qora  tush  yoki  siyohrangda,  yoki 

kompyuterda oq tiniq bo`lmagan (shaffof) qog`ozda bajarilishi lozim. 

BMIda  eslatmalar  va  sanalmalar    jadval  yoki  illyustrasiya  matnining  mazmunini 

tushuntirishda  beriladi.  BMIning  tushuntirish  qismida  sanalmalar  bo`lishi  mumkin. 

Sanalmalarning  har  bir holati oldida harflar, tartib raqamlari, defis yoki boshqa belgilar (▪, ▫, • 

va b.) qo`yilishi lozim. Matnda sanalmalardan biriga havola qilish zarur bo`lganda kichik harf va 

undan keyin qavs qo`yiladi. Sanalmalarning yanada batafsilroq bo`lishi uchun arab raqamlaridan 

foydalaniladi, ulardan keyin qavs qo`yiladi, yozuv esa abzasli satr  boshidan keyin keltiriladi. 

Misol:  

а) ___________ 

б) ___________ 

 

1) ___________ 

    2) ___________  

 

Eslatmalar    bevosita  mansub  bo`lgan  jadvallar  va  illyustrasiyalardan  keyin  satr  boshi 

(abzas)dan  oraliq  qoldirilib,  bosh  harf    bilan  yoziladi.  Eslatma  ishda  faqat  bitta  bo`lsa,  tartib 

raqami qo`yilmaydi, undan keyin tire qo`yilib, jumla yoziladi.  Eslatmalar bir nechta bo`lsa, arab 

raqamlarida tartib raqami belgilanadi va sondan keyin nuqta qo`yiladi.