Adabiyoti universiteti

 Z.M.Bobur 

 

Shoh sifatida 

Shaxs sifatida 

Shoir sifatida 

Yosh bo‘lishiga 

qaramasdan adolatli 

hukmdor bo‘ladi. 

Hind xalqi qalbidan joy 

oldi, uning mehrini 

qozondi.

 

Ikkita devoni mavjud. 

119 ta g’azali bor. 

15 yoshida bobomeros 

Samarqandni zabt etadi

 

Farzandlariga g‘amxo‘r 

ota. 

209 ta ruboiysi bitta 

masnaviy she’ri bor. 

1526-yilda 

esa 

Hindistonni 

zabt 

etib, 

katta saltanat o‗rnatadi. 

Uning qalbi musiqaga 

oshno edi. 

 

50dan ortiq muammo 

va 60dan ziyod fardlari 

aniqlangan. 

---

9 

 

 

Quyidagi 

“Zanjir”

 

metodi orqali Boburning istalgan ruboiysini tahlil 

qilishimiz mumkin. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Bu metotda har bir misraning mazmunini ochib beruvchi kalit so‗zlar alohida 

yoziladi va misraga bog‗lab tahlil qilinadi. Guruhdagi har bir o‗quvchi bir 

bandni tahlil qilib bo‗lgandan so‗ng guruh sardori fikrlarni umumlashtiradi va 

xulosalovchi fikr aytadi.  

1-satrda tole‘ yo‗qki so‗zi tanlandi: Baxtim yo'qligi jonimga balo boldi. 

O'ylab ko'ramiz: nega joniga balo? Shuning uchunki, baxtsizlik uni vatanidan 

ayirdi. Demak, uning baxti — vatanda bo‗lishidir deb tahlil qilishimiz mumkin. 

2-satrda  xatolig‗  so‗zi  tanlandi:  Nima  ishki  qilgan  bolsam,  xato  boldi.  Ular 

qaysi  ishlar  va  nega  xato?  Vatanini  tashlab  chiqishi  —  xato.  Uning  uchun  jonini 

bermagani — xato. Boshqa ellarga bosh olib ketishi — xato. 

3-satrda  Hind so‗zi tanlandi : O'z yerini qo'yib, Hindiston tomonga yo‗l oldi. 

4-satrda  yuz qarolig‗: Ey Xudo, nima qilay, qanchalar yuzim qaro bo‗ldi. 

Tole‘ yoqki jonimg‗a balolig‗ bo‗ldi, 

Har ishniki ayladim, xatolig‗ bo‗ldi, 

O‗z yerni qo‗yib, Hind sori yuzlandim, 

Yo Rab, netayin, ne yuz qarolig' boldi. 

Hind sori 

Tole‘ yo‗qki 

Yuz qarolig‗ 

Xatolig‗ 

---

10 

 

Qattiq gunoh qilib qo'ygan, elning ishonchini oqlamagan kishini «yuzi qaro» 

deydilar. Demak  u Hindistonga otlanishini o'zi uchun gunohi azim 

hisoblamoqda. 

Xulosalovchi fikr:  Shoir ruboiysida Vatan sog'inchi, ona diyorni qo'msash keng 

o'rin  egallaydi.  Shuning    uchun  ham  u  o‗zini  ayblamoqda,  vatanini  tashlab 

ketishini gunoh hisoblamoqda.