Adabiyot10. Rustamxon

a)muhammas

b)tuyuq, qit’a

c)g‘azal

d)far


She’riy san’atlar

1.U shunday san’atki, unda so‘zlarda ifodalangan ikki yoki undan ortiq narsa va hodisa, xususiyatlar o‘rtasida mavjud bo‘lgan o‘xshashlik, sifat va belgidagi umumiylik qiyoslanadi, o‘zaro solishtiriladi, tasvirlanayotgan narsa-hodisaning ayrim xususiyati yorqin, chuqurroq va ta’sirliroq ochib beriladi.

A)Tashbeh B)Tanosib

C)Talmeh D)tarse’

2. Tashbehning necha qismi bor?

A)1 B)2 C)3 D)4

3. O‘xshatilgan narsa nima deyiladi?

A) mushabbah B) mushabbahbihi

C) vajhi shaboh D) holati tashbeh

4. o‘xshagan narsa nima deyiladi?

A) mushabbah B) mushabbahbihi

C) vajhi shaboh D) holati tashbeh

5. o‘xshatish sababi nima deyiladi?

A) mushabbah B) mushabbahbihi

C) vajhi shaboh D) holati tashbeh

6. o‘xshatish vositasi nima deyiladi?

A) mushabbah B) mushabbahbihi

C) vajhi shaboh D) holati tashbeh

7.Qaysi obrazi qora xalqqa, nodon, bilimsiz, zakovatsiz, ochko‘z va, umuman, yomon xulqli, yaramas odatli kimsaga nisbatan qo‘llanadi?

A)bo’ri B)tulki

C)yilqi D)lochin

8. Lashkarboshiga, yov-dushmanga, mard erga, o‘limga ham nisbatan qo‘llanadigan obrazni aniqlang.

A)bo’ri B)tulki

C)yilqi D)lochin

9. Ul sanamkim, suv yaqosinda paritek o‘lturur, G‘oyati nozukligidin suv bila yutsa bo‘lu

Qaysi she’riy san’at qo’llanmoqda?

A)tarse B)ishtiqoq C)tashbeh D)iyhom

10. Ul sanamkim, suv yaqosinda paritek o‘lturur, G‘oyati nozukligidin suv bila yutsa bo‘lur. Misralar muallifini aniqlang.

A)Navoiy B)Atoyi

C)Mashrab D)Bobur

11. «qarz olish» degan ma’noni bildiruvchi she’riy san’at qaysi ?
A)Tashbeh B)talmeh

C)istiora D)tajnis

12. ISTIORA va TASHBEHning farqi nimada?

A)qofiyalari ikki xil bo’ladi

B) Tashbehdan farqli ravishda, o‘xshatish vositasi va o‘xshatish sababi qo‘llanmaydi

C) Tashbehdan farqli ravishda, Bular o‘xshatilgan narsa (mushabbah) o‘xshagan narsa (mushabbahbihi)qo’llanmaydi

D)Barcha fikrlar xato

13. Ul oy o‘tlug‘ yuzin ochsa, Navoiy, tegmasin de ko‘z, Muhabbat tuxmidin o‘zga ul o‘t uzra sipand etmas . Ushbu misralarda nechta istiora bor?

A)1 B)2 C)3 D)4

14.So’zlarni zidlash orqali qaysi san’at yuzaga keladi?

A)tazod B)tashbeh C)istiora D)talmeh

15. Kim o’z she’rida yorning qop-qora sochini laylat ul-qadrga, oppoq yuzini esa subhi sodiqqa o‘xshatadi.

A)Navoiy B)Atoyi

C)Lutfiy D)Bobur

16. Mengizlari gul-gul, mijalari xor, Qaboqlari keng-keng, og‘izlari tor.

Misralar muallifi kim?

A)Navoiy B)Atoyi

C)Mashrab D)Bobur

17. Ma’nosi «chaqmoq chaqilishi», «bir nazar tashlash» demakdir.

A)Tashbeh B)talmeh

C)istiora D)tajnis

18. Sulaymon saltanatlik podshosen, Masih anfoslik, Yusufliqosen. Misralar kimga tegishli?

A)Xorazmiy B)Atoyi

C)Mashrab D)Bobur

19. Dovud payg‘ambarning nechta o’g’li bo’lgan?

A)15 B)19 C)25 D)16

20. Mengiz yo ravzai rizvonmudur bu? Og‘iz yo g‘unchai xandonmidur bu? Qaysi she’riy san’at qatnashmoqda?

A)tazod B)istiora C)Talmeh D)tajohil ul orif

21. Xo‘blarda seningdek bir mahbub qani nozuk? Boshdin oyoqi zebo, bel-u badani nozuk

Qaysi she’riy san’at qatnashmoqda?

A)tazod B)istiora C)Talmeh D)tajohil ul orif

22. Qutlug‘ oyog‘ing yerga tegibdur, oning uchun, El yerga qo‘yub bosh, qilur barcha ibodat Qaysi she’riy san’at qatnashmoqda?

A)tazod B)istiora C)Talmeh D)husni ta’lil

23.Qaysi she’riy san’at undalma asosida yuzaga keladi?

A) NIDO B) TARDI AKS

C) Talmeh D) tazod

24. Ey sabo, holim borib sarvi xiromonimg‘a ayt

Yig’larimning shiddatin gulbargi xandonimg‘a ay

Misralar muallifi va she’riy san’at turi?

A)Lutfiy – nido B)Navoiy – nido

C)Bobur – nido D)Furqat - nido

25. Sensiz u jahon ayshi alamdur manga, ey do‘st, Shodlig‘i ham mehnat-u g‘amdur manga, ey do‘st Misralar muallifi va she’riy san’at turi?

A)Lutfiy – nido B)Navoiy – nido

C)Bobur – nido D)Furqat - nido

26. Ko‘zung ne balo qaro bo‘lubtur Kim, jong‘a qaro balo bo‘lubtur Misralar muallifi va she’riy san’at turi

A)Lutfiy – tardi aks B)Navoiy – tardi aks

C)Bobur – tardi aks D)Furqat - tardi aks

27. Menga dushvor erur sensiz tirilmoq, Senga men bo‘lmasam, ey jon, ne g‘amdur

Misralar muallifi va she’riy san’at turi

A)Atoyi – tardi aks B)Navoiy – tardi aks

C)Bobur – tardi aks D)Furqat - tardi aks

28. Kuchum yetguncha ko‘p qildim v a f o lar,

V a f o li qulni asrar podsholar .

Misralar muallifi va she’riy san’at turi

A)Atoyi – tardi aks B)Xorazmiy – tasbe

C)Bobur – tarse’ D)Furqat - tasbe

29.Qaysi san’atning mohiyati shunday: baytni boshlagan so‘z, uning oxirida ham takrorlanad

A)tardi aks B)tasdir

C)tasbe D)ishtiqoq

30. M e n bu yuz mushtoqidurmen, bog‘-u bo‘stonkim bo‘lur, Bo‘lmasin nasrin-u lola, arg‘uvon sizsiz m e n g a

Misralar muallifi va she’riy san’at turi

A)Atoyi - tasdir B)Navoiy – tasdir

C)Bobur – nido D)Furqat - nido

31.Shoirning mantiqan bir-biriga bog‘liq va bir-birini taqozo etadigan so‘zlardan foydalanishi qaysi san’atni yuzaga keltiradi?

A)tardi aks B)tazod C)iyhom D)tanosib

32.Bo’yung sarv-u sanubartek, beling qil, Vafo qilgan kishilarga vafo qil. Baytda qo’llangan she’riy san’atlarni va baytning muallifini toping.

A) tajnis, ishtiqoq, Xorazmiy

B) tashbeh, tajnis, Xorazmiy

C) tazod, tashbeh, Lutfiy

D) tashbeh, tajnis, Lutfiy

33. Ta’did she’riy san’ati qaysi asarlarda siyoqat ul-a’dod deb atalgan? 1. “Aruzi Humoyun”, 2. “Badoye us-sanoye”, 3. “Jamoi muxtasar”, 4. “San’athoyi bade’yi dar she’ri tojikiy”, 5. “Latoyif ay-tavoif”, 6. “Rahnamoyi adabiyoti forsiy”, 7. “Ilmi bade’ dar zaboni forsiy”

A) 1, 2, 3, 5, 6 B) 1, 2, 4, 5, 7

C) 1, 2, 4, 5, 6 D) 1, 2, 5, 6, 7

34. Tamanno qilg‘ali la’lingni ko‘nglum, Kishi bilmas oni kim, qoldi qanda. Baytda qo’llangan she’riy san’at va uning muallifini toping.

A) tashbeh, Atoyi

B) istiora, Atoyi

C) tashbeh, Yassaviy

D) istira, Yassaviy

35. Mengiz yo ravzai rizvonmudur bu? Og‘iz yo g‘unchai xandonmidur bu? Baytda qo’llangan she’riy san’at va uning muallifini toping.

A) tajohil ul-orif, Atoyi B) jam’u taqsim, Atoyi

C) tajohil ul-orif, Yassaviy D) jam’u taqsim, Yassaviy

36. Quyosh oydek yuzungning xijlatidin Qochib, to‘rtinchi ko‘k uzra chiqibdur. Baytda qo’llangan she’riy san’at va uning muallifini toping.

A) husni ta’lil, Lutfiy B) husni ta’lil, Atoyi

C) tajohil ul-orif, lutfiy D) husni ta’lil, Yassaviy

37. Ta’did she’riy san’ati qaysi asarda shumur nomi bilan yuritilgan?

A) “Ilmi bade’ dar zaboni forsiy”

B) “Badoye’ us-sanoe”

C) “San’athoyi bade’yi dar she’ri tojikiy”

D) “Rahnamoyi adabiyoti forsiy”

38. Ta’did she’riy san’ati qaysi asarda ta’zil nomi bilan yuritilgan?

A) “Ilmi bade’ dar zaboni forsiy”

B) “Badoye’ us-sanoe”

C) “San’athoyi bade’yi dar she’ri tojikiy”

D) “Rahnamoyi adabiyoti forsiy”

39. Ta’did she’riy san’ati qaysi asarda e’dod, ta’did, te’dod nomlari bilan yuritilgan?

A) “Ilmi bade’ dar zaboni forsiy”

B) “Badoye’ us-sanoe”

C) “San’athoyi bade’yi dar she’ri tojikiy”

D) “Rahnamoyi adabiyoti forsiy”

40. Qaysi shoir cherik (askar), mulk (mamlakat), oldi (bosib oldi), ittifoq (ikki mamlakatning o‘zaro kelishishi) kabi so‘zlarning ma’no yaqinligidan foydalanib tanosub she’riy san’atini yuzaga chiqargan?

A) Ahmad Yassaviy B) Atoyi C) Navoiy D) Lutfiy 41. Uzun sochingdin uzmasmen ko‘ngulni, Ayog‘ing qanda bo‘lsa boshim anda. Ushbu baytda qanday she’riy san’atlar qo’llangan?

1) tanosub; 2) tashbeh; 3) tazod; 4) ta’did

A) 1, 3 B) 1, 3, 4 C) 2, 3, 4 D) 3, 4

42. Qaysi shoir yanoq, ko‘z, dahan kabi kishi tanasi qismlarini, shuningdek, olma, bodom, pista singari meva nomlarini bir baytga jamlab tanosub she’riy san’atini yuzaga chiqargan?

A) Ahmad Yassaviy B) Atoyi C) Navoiy D) Lutfiy 43. Ta’lim gulchehra nargis ko‘zlilar bor, Shakar dudog‘li, shirin so‘zlilar bor. Baytda qo’llangan she’riy san’at va baytning muallifini toping.

A) ishtiqoq, Xorazmiy

B) ta’did, Xorazmiy

C) ta’did, Atoyi

D) ishtiqoq, Atoyi

44. Mumtoz adabiyotimizda tajnisga tayanadigan maxsus janr qaysi?

A) fard B) tuyuq C) ruboiy D) g’azal

45. Labingdin chun suchuklik qand o‘g‘urlar, Solurlar el ani suvg‘a yalang‘och. Baytda qo’llangan she’riy san’at va baytning muallifini toping.

A) husni ta’lil, Xorazmiy

B) ta’did, Xorazmiy

C) ta’did, Lutfiy

D) husni ta’lil, Lutfiy

46. Xo‘blarda seningdek bir mahbub qani nozuk? Boshdin oyoqi zebo, bel-u badani nozuk. Ushbu bayt muallini toping.

A) Furqat B) Atoyi C) Navoiy D) Lutfiy

47. Xo‘blarda seningdek bir mahbub qani nozuk? Boshdin oyoqi zebo, bel-u badani nozuk. Ushbu baytda qanday she’riy san’atlar qo’llangan? 1) tanosub; 2) tashbeh; 3) tazod; 4) tajohil ul-orif; 5) ta’did

A) 1, 3, 4, 5 B) 1, 2, 4,5 C) 2, 3, 4 D) 3,4

48. Solib borma meni, ey Yusufi husn, Bukun Ya’qubtek bayt ul-hazanda. Baytda qo’llangan she’riy san’atlarni va baytning muallifini toping.

A) tashbeh, talmeh, Atoyi B) tashbeh, talmeh, Lutfiy C) tazod, tashbeh, Lutfiy D) tazod, talmeh, Atoyi

49. Mengizlari gul-gul, mijalari xor, Qaboqlari keng-keng, og‘izlari tor. Baytda qo’llangan she’riy san’atlarni va baytning muallifini toping.

A) tashbeh, tazod, Navoiy B) tashbeh, tazod, Lutfiy C) tazod, tanosub, Lutfiy D) tazod, tanosub, Navoiy

50. Ul oy o‘tlug‘ yuzin ochsa, Navoiy, tegmasin de ko‘z, Muhabbat tuxmidin o‘zga ul o‘t uzra sipand etmas. Ushbu baytda qanday she’riy san’at qo’llanilgan?

A) tajohil ul-orif B) istiora C) tanosub D) tazod

51. Ul sanamkim, suv yaqosinda paritek o‘lturur, G‘oyati nozukligidin suv bila yutsa bo‘lur. Baytda qo’llangan she’riy san’atlarni va baytning muallifini toping.

A) tashbeh, mubolag’a, Atoyi

B) tanosub, tashbeh, Lutfiy

C) tashbeh, mubolag’a, Lutfiy

D) tashbeh, talmeh, Atoyi

52. Sensiz u jahon ayshi alamdur manga, ey do‘st, Shodlig‘i ham mehnat-u g‘amdur manga, ey do‘st. Baytda qo’llangan she’riy san’atlar va baytning muallifini toping.

A) tazod, tashbeh, Atoyi

B) tazod, nido, Atoyi

C) tazod, nido, Lutfiy

D) tazod, tashbeh, Lutfiy

53. Kuchum yetguncha ko‘p qildim vafolar, Vafoli qulni asrar podsholar. Baytda qo’llangan she’riy san’at va baytning muallifini toping.

A) tasdir, Xorazmiy

B) tasbe, Xorazmiy

C) tasbe, Lutfiy

D) tasdir, Lutfiy

54. Badiiy san’atning eng ko‘p tarqalgan, so‘zlar takroriga asoslangan turi qaysi.

A) tasdir B) tasbe C) takrir D) tardi aks

55. Radd ul-sadri ilal-ajuz san’ati qo’llanilgan baytni toping.

A) Kuchum yetguncha ko‘p qildim vafolar, Vafoli qulni asrar podsholar.

B) Menga dushvor erur sensiz tirilmoq, Senga men bo‘lmasam, ey jon, ne g‘amdur.

C) Ishq ichra oning fidosi yuz jon, Har jonki, sango fido bo‘lubtur.

D) Men bu yuz mushtoqidurmen,bog‘-u bo‘stonkim bo‘lur, Bo‘lmasin nasrin-u lola, arg‘uvon sizsiz menga.

56. O‘qi bu Lutfiy mungluq niyoznomasini, Savob-u olqish-u yuz ming duo kerak bo‘lsa. Baytda qo’llanilgan she’riy san’atni toping.

A) tasbe B) iyhom C) ta’did D) nido

57. Tajnis she’riy san’ati qo’llanilmagan qatorni belgilang.

A) Yuz ochg‘il, ko‘z seni to‘yguncha ko‘rsin, Necha bo‘lg‘ay bu ko‘zim muntazir, och.

B) Ko‘z yoshim tuproq ila gar qotila Kelmagayman javridin, haqqo, tila. G‘amzasi o‘ltirdi-yu, ul bexabar, Men agar o‘lsam, ne g‘am ul qotila.

C) Olma yanoqing ko‘rgach, men bandi nechuk o‘lmay? Bodom ko‘zi fitna, pista dahani nozuk.

D) Ey bag‘ritosh, ko‘nglum evin aylama xarob, Kim surating chizilmish aning ich-u toshinda.

58. Qaysi so’z arabcha “qarz olish” ma’nosini bildiradi? A) talmeh B) istiora C) tasbe D) nido

59. Qaysi shoir elning yerga bosh qo’yib ibodat qilishiniyorning “qutlug’ oyog’i yerga tekkani” bilan asoslaydi? A) Atoyi B) Navoiy C) Yassaviy D) Lutfiy 60. So’z takroriga asoslangan she’riy san’atlarni belgilang. 1) ishtiqoq; 2) tasdir; 3) tasbe; 4) mukarrar (takrir); 5) aks; 6) tardi aks; 7) rad

A) 1, 2, 4, 5, 6, 7 B) 1, 3, 4, 5, 6, 7

C) 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 D) 2, 3, 4, 5, 6, 7

61. Qaysi she’riy san’at grammatik o‘zaro bog‘lanishlarning bir xil turidan ketma-ket foydalanish orqali yuzaga chiqishi mumkin?

A) ta’did B) tasdir C) tasbe D) tardi aks?