Adabi yoti universiteti

Hayot shunday bir uskunadirki, uni pul harakatga keltiradi
” 
Gobsek uchun inson va uning tuyg`ulari hech qanday mohiyat kasb etmaydi. 
Ayni shu sababli ham Gobsek va unga o‘xshagan insonlar abadiy yolg‘izlikka 
mahkum qilingan. Faqat Gobsekning boshqalardan farqli tomoni shuki, u 
yolg`izlikni NE’MAT deb biladi. Nafs balosi uning hayotiga, qon –qoniga singib 
ketgan.Shu jihatlari tufayli ham Gobsek dunyo adabiyotining falsafiylikka 
yo‘g‘rilgan xasis qahramoni bo‘lib qoldi. 
–
Yuqoridagi mulohazalar orqali bob so‘ngida quyidagi xulosaga kelish mumkin:
–
Xasis obrazining dunyo adabiyotidagi eng yorqin namunasini Plavt ijodida 
uchratamiz; 
–
Plavt ijodida yunon adabiyoti ta’siri sezilib turadi; 
–
Asar tasvir ko‘lami, individual xususiyatlariga ko‘ra realistik komediyadir; 
–
Qahramonlar oddiy xalq ichidan tanlab olingan, shunigdek voqealar mayda 
tafsilotlarigacha, to‘g‘ri, hech bir xaspo‘shlarsiz tasvirlangan; 
–
Plavt ijodi butun dunyo adabiyotiga o‘z ta’sirini ko‘rsatgan va bu jarayon 
o‘zbek adabiyotiga ham tegishli, shu bois uning asarini boshqa adabiyot 
vakillari asarlari bilan qiyoslash talab etiladi. 
–
Plavt yaratgan xasis obrazi satirik kulgu asosiga qurilgan bo‘lib, ushbu 
qahramon hayotiyligi bilan o‘ziga xoslik kasb etadi; 
–
Molyer yaratgan xasis obrazida xasislik illati mutloq hirs sifatida berilgan. 
Gargapon obrazi xasislik illatini o‘zgacha rakurslarda tasvirlay olgan obraz 
sifatida ahamiyatga molik; 
–
Onore de Balzak inson hayotining butun jarayonlarini tasvirlashga ahd 
qilgan holda, o‘zining “Insoniyat komediyasi”ni yaratdi. Unda adib inson 
hayotining turli jabhalaarini aks ettirgan; 
–
Gobsek obrazi o‘zigacha yaratilgan obrazlardan falsafiy mohiyati bilan 
ajralib turadi.
–
Xasis obrazlarini yolg‘izlikka mahkum inson fojeasi birlashtirib turadi. 

---

46