Ad as modeli Reja

3. YAlpi taklif grafigi va omillari.

YAlpi taklif deganda muayyan baxolar darajasida ishlab chikarilishi va taklif kilinishi mumkin bo`lgan tovar va xizmatlarning real xajmi tushuniladi. YAlpi taklif tushunchasi ko`pincha yalpi ichki maxsulot sinonimi sifatida ko`llaniladi. Baxolarning yukori darajasi ishlab chikaruvchilarga ko`shimcha maxsulot ishlab chikarishga ragbat yaratadi va aksincha past baxolar maxsulot ishlab chikarish xajmini kiskarishga olib keladi. SHuning uchun xam milliy ishlab chikarish xajmi bilan baxolar darajasi o`rtasida to`gri aloka mavjud. Demak, maxsulot ishlab chikarish xajmi baxolar o`sib borishi bilan o`sib, pasayishi bilan tushib boradi. YAlpi taklif (AS) egri chizigi aloxida tovar taklifi egri chizigidan fark kilib uch kismdan, gorizontal yoki keyns kesmasi, ko`tarilib boruvchi yoki oralik kesma xamda vertikal yoki klassik kesmadan iborat (10-chizma). Bunday xolat yalpi taklifni taxlil kilishga klassik va keynschilarga xos yondashuv bilan izoxlanadi. Iktisodiy adabiyotlarda ko`pincha oralik kesma xam keyns kesmasiga kiritib yuboriladi.
YAlpi taklifning keyns kesmasida milliy ishlab chikarishning xakikiy xajmi uning potentsial xajmidan, ya`ni to`lik bandlik sharoitida erishishi mumkin bo`lgan xajmidan kamdir. Demak bu kesma iktisodiyot pasayish boskichida bo`lgan va katta mikdordagi resurslardan foydalanilmagan sharoitni ko`rsatadi. Foydalanilmayotgan ushbu resurslarni esa baxolar darajasiga ta`sir ko`rsatmagan xolda ishga tushirish mumkin. Bu kesmada milliy ishlab chikarish xajmi oshishi baxolar darajasi o`zgarmay kolgan sharoitda ro`y beradi.
YAlpi taklif egri chizigining Keyns kesmasida iktisodiyotni nisbatan kiska muddatda amal kilishini xarakterlaydi. Bu kesmada yalpi taklifni taxlil kilish kuyidagi shartlarga tayanadi:

P
AS

Кўтарилиб борувчи ёки оралиқ кесма

Y

10-chizma. YAlpi taklif egri chizigi.

• 
  iktisodiyot ishlab chikarish omillari to`lik band bo`lmagan sharoitda amal kiladi;
  
• 
  baxolar, nominal ish xaki kayd etilgan, bozor tebranishlaridan juda kam ta`sirlanadi;
  
• 
  real mikdorlar (ishlab chikarish, bandlilik, real ish) xaki xarakatchan va bozor tebranishlaridan tez ta`sirlanadi.