Ad as modeli Reja

P↑→ X↓ ( M↑ →X_n↓ →AD↓
YUkorida ko`rib o`tilgan omillar yalpi talabning baxo omillari deb ataladi. Bundan tashkari yalpi talabning baxoga boglik bo`lmagan omillari xam mavjud. Bu omillardagi o`zgarishlar yalpi talabning mikdorida o`z aksini topadi va uning egri chizigini chapga yoki o`ngga siljitadi (9-chizma). YAlpi talabning baxoga boglik bo`lmagan omillariga kuyidagilarni kiritamiz:
1. Iste`mol xarajatlaridagi o`zgarishlar:
a) iste`molchilarning real moddiy aktivlari mikdorining o`zgarishi;
b) iste`molchilar kutishi; v) iste`molchilarning karzlari mikdorining o`zgarishi;g) iste`molchilar daromadlaridan olinadigan soliklar mikdorining o`zgarishi.
2. Investitsiya xarajatlaridagi o`zgarishlar:
a) foiz stavkasidagi o`zgarishlar; b) investitsiyalardan kutilayotgan foyda normasining o`zgarishi; v) korxonalardan olinadigan soliklar mikdorining o`zgarishi; g) yangi texnologiyalarning ishlab chikarishga jalb kilinishi; d)zaxiradagi kuvvatlar o`zgarishi.
3. Davlat xarajatlarining o`zgarishi. Masalan, xarbiy xarajatlar va yangi kasalxona va boshka muassasalar kurishga karor kilinganda.
4. Sof eksport xajmidagi o`zgarishlar.
a) boshka mamlakatlar milliy daromadlarining o`zgarishi.
b) valyuta kurslaridagi o`zgarishlar.
Pulning mikdoriy nazariyasi tenglamasi yukoridagilardan tashkari yalpi talabning narxlarga boglik bo`lmagan yana ikki omilini beradi. Bular: pul taklifi (M) va pulning aylanish tezligi (V) dir.
YAlpi talabning baxoga boglik bo`lmagan omillari ta`sirida AD egri chizigi o`ngga yoki chapga siljiydi (9-chizma). Natijada ma`lum baxo darajasiga mos keluvchi talab kilinayotgan yalpi ichki maxsulot xajmi o`zgaradi.
Pul taklifining, pulning aylanish tezligining oshishi, boshka davlatlar milliy daromadining oshishi, milliy valyuta kursining ma`lum mikdorda pasayishi (bular eksportning ortishi, importning pasayishiga olib kelishi tufayli) okibatida sof eksportning pasayishi va yalpi xarajatlar turli komponentlarining oshishi AD egri chizigining o`ngga siljishiga olib keladi. Bunga aksincha bo`lgan xolatlarda AD egri chizigi chapga siljiydi.