Abu rayxon beruniy nomidagi toshkent davlat texnika universiteti geologiya va konchilik ishi

4.2.Marksheyderlik hizmatining asosiy vazifalari 
1. Er qarini muhofaza qilish konchilik ishlarini samarali va barqaror olib 
borish foydali qazilmalarni to’liq va kompleks qazib olishni ta’minlash
maqsadida marksheyderlik ishlarini o’z vaqtida va yuqori sifatli qilib bajarish;
2. Zamonaviy fan va texnika hamda amaliyot ishlarnining yutuqlari va 
tajribasiga tayangan holda marksheyderlik usullarini olib borish va ularni 
tashkil etishni takomillashtirish; 
3. Quyidagi ishlarni amalga oshirishda boshqaruv nazoratini olib borish. 
- foydali qazilma konlarni to’g’ri qazib olishni va er qari resurslarini muhofaza
qilish talablarini bajarish ( kon ishlari ). 
- kon ishlari va aholi hayoti havfsizligini taminlashi tadbirlarini bajarish; 
- konchilik ishlari ta’sirida tabbiy ob’yektlar binolar va inshooatlarni 
muhofazalash. Bu vazifalardan kelib chiqib shaxta marksheyderlik bo’limi
quyidagilarni ta’minlaydi; 
1. Er osti kon lahimlari va yer ustida marksheyderlik tayanch va tasvir
tarmoqlarini barpo etish er sirti undagi ob’yektlar er ostidagi kon lahimlarini 
tasvirga olish va ularni natijasida xarita, qirqim, plan va boshqa grafikaviy
hujjatlar tuzish, loyiha bo’yicha joyida kon lahimlari inshooatlari binolarning
geometrik elementlarini va konchilik ishlarini bexatar olib borish uchun 
himoya selik chegaralarini joyiga ko’chirish va belgilab berish; 
2. Binolar inshooatlar va ular joylashgan er sirti hamda tog’ jinslarining 
deformatsiya va siljishini marksheyderlik usullarda kuzatib borishni tashkil 
qilish; 
3. Foydali qazilma konlarning mexanikaviy geologik va gidrogeologik
sharoitlarini puxta o’rganish asoslarida konchilik ishlarini oqilona va samarali
rivojlantirish shemalarini aniqlash; 
4. Konchilik ishlarini loyihaga mos ravishda olib borishni er qari
resurslardan oqilona foydalanish va ularni muhofazalash konchilik ishlarini 
bexatar olib boorish; 

---

26 
5. Ijrochi tashkilotlar tomonidan bajarilgan monografik, geodezik va 
marksheyderlik ishlari hisobini qabul qilish; 
6. Konchilik korxonasi ishga tushirilganda, to’xtatlganda va tugatilganda 
barcha marksheyderlik grafikaviy hujjatlarini belgilangan tartibda tegishli 
idoralarga topshirish; 
7. Foydali qazilmalarni qazib chiqarishda me’yoriy va rejaviy 
nobudgarchilik va sifatsizlanishlarni miqdorini ishlab chiqarish; 
8. Bajarilgan ishlarni kon zahiralari, qazib olingan foydali qazilmalarni
joylardagi va omborlardagi qoldig’ini, nobudgarchilik va sifatsizlanish
hisobini olib borish va o’z vaqtida statistik hisoblarni taqdim etish.[3]