Abu rayhon beruniy nomidagi toshkent davlat texnika universiteti a. V. Mavlonov

 
Er osti suvlarini V.A.Sulin usuli bilan turkumlash 
 
3-jadval 
Suvlarning turi 
 
r a 
rSl 
rNa-rSl 
rS0
4
 
rSI-rNa 
rMg 
I - sulfat natriyli 
>1< 
< 1 
- 
II - gidrokarbonat natriyli 
>1 
>1 
- 
III - xlorid kaltsiyli 
<1 
_ 
<1 
IV - xlorid  magniyli 
<1 
- 
<1 
 
Qatlam  suvining  qovushqoqligi  uning  haroratiga,  s¢ngra 
mineralizatsiyasiga  va  kimyoviy  tarkibiga  bog’liq.  Aksariyat  er  osti 
suvlarining qovushqokligi 0,2-1,5 MPa*c atrofida bg’ladi. 
Qatlam  suvining  sirt  tarangligi  uning  sirtiga  ta’sirga  nisbatan 
tura  bilish  xususiyatidir,  va  u  asosan  suvning  kimyoviy  tarkibiga 
bogliq.  Suvlarga  ba’zi  bir  moddalar  qg’shilganda  bu  xususiyat  ancha 

---

 
71 
kamayishi  sodir  bg’ladi.  Bu  xossalarni  g’rganish  ayniqsa  suv 
yordamida neftlarni siqib chiqarish jarayonida juda qg’l keladi. 
Er 
osti 
suvining 
elektr 
g’tkazuvchanligi 
uning 
mineralizatsiyasiga  bog’liq,  chunki  yuqori  mineralizatsiyali  suvlar 
yaxshi  g’tkazgich  hisoblanadi.  Suvning  bu  xossasini  bilish  tog’ 
jinslarining elektrik xususiyatlarini g’rganishda qg’l keladi. 
Keltirilgan  bu  xususiyatlar  er  ostidan  maxsus  usullar  bilan 
olingan  suvning  namunalarini  laboratoriya  sharoitida  tadqiq  qilish 
usullari  bilan  aniqlanadi  va  g’rganiladi.  Unday  imkoniyatlar 
yg’qligida esa ularni har xil chizma va jadvallarga taqqoslab g’rganish 
mumkin.