8
ichki kasalliklar propedevtikasi - bemorni ko’rikdan o’tkazish yo’llari, a`zo va
sistemallarning normal va patologik ko’rinishi, klinik, biokimyoviy laboratoriya
tekshiruv asoslarini bilish;
farmakologiya-psoriaz.
kasalligini
davolashda
qo’llaniladigan
dori vositalar
farmakodinamikasi va farmakokinetikasi bilish;
fizioterapiya: psoriazni davolashda fizioterapevtik muolajalardan (UBN, sollyuks,
fototerapiya) foydalanish bilish.
Mashg’ulotda qo’llaniladigan interfaol usullar texnologiyasi
"Stol o’rtasida ruchka"
Mavzu: Psoriazga xos asosiy, diagnostik simptomlarini ko’rsatib izohlab berish.
Guruh talabalari raqamlar bilan belgilanadi. har bir talaba o’zi yaxshi bilgan bittadan
kasallikni tanlab qog’ozga yozadi. Ruchkani stol o’rtasiga qo’yib, qog’ozni keyingi
talabaga uzatadi. Barcha talabalar o’z kasalliklarini yozgandan so’ng navbat bilan
fikrlarini bayon qiladilar.
Masalan:
Talaba psoriaz kasalligida "psoriatik uchlik" belgisini tanladi. U bu simptomni
quyidagicha izohlaydi: Psoriatik toshmalarga uchta fenomen xarakterli:
1.Oq kumushrang tangachalarni tirnash yo’li bilan olib tashlaganda tagidan stearin
doqi aniqlanadi. Stearin doqi fenomeni deyiladi.
2.
Tirnash yana
davom ettirilsa, nozik yaltiroq yuza parda chiqadi - psoriatik
parda fenomeni deyiladi.
3.
Tirnash yana davom ettirilsa, qonli nuqtalarni ko’rish mumkin - qonli
shudring fenomeni deyiladi.
"Uch bosqichli interv'yu"
Maqsad: Bemorning muammolarini aniqlash va qal qilishda unga to’qri psixologik
yondoshishni o’rgatish.
Asosiy tamoyillar:
Guruq 2-3 kichik guruqchalarga bo’linadi va talabalarga rol' bo’lib beriladi:
shifokor, bemor, ekspert. Bemor rolini ijro etayotgan talabalarga tashxis yashirin
9
etkaziladi. qar bir guruq bemorlar bilan maslaqatni 10-15 daqiqa olib boradi.
Ekspert ishtirokchilarning faoliyatini quyidagi 3 bo’lim baqolaydi:
1)
nima to’qri bajarildiq
2)
Nima noto’qri bajarildiq
3)
qanday bajarilishi kerak ediq
Afzalliklari:
Dars mavzusi bo’yicha bemorlar bo’lmagan qolatlarda ushbu usulni keng qo’llash
mumkin. Usul rolli o’yinlarni eslatadi, ammo u uchinchi ishtirokchi - ekspert bilan
to’ldirilgan va bir vaqtning o’zida 2-3 klinik variantlar muqokama qilinadi. Bu
mashqulot mazmunini boyitadi, o’quv jarayonini jonlantiradi va talabaning bilim
darajasini chuqurroq baqolashga imkon yaratadi.
Misol: Pedagog qar bir
kichik guruqga bemor, shifokor va ekspert roliga 3 talabani
tanlab oladi. O`qituvchi bemorning laborator va asbob uskunaviy tekshiruvlari
natijalarini oldindan tayyorlaydi va shifokor rolini o’ynayotgan talaba talabiga
muvofiq uni ta`minlab turadi.
Bemor 45 yoshli erkak. SHikoyatlari: qo’l-oyoqlar yozuvchi yuzalariga, tanasiga va
boshning sochli qismiga toshmalar toshgan. Toshmalarda kepaklanish kuchli. Biroz
qichish bezovta qiladi. Toshmalar asta-sekin ko’payib bormoqda. Anamnezidan
bemor 3 yildan beri kasal. Kasallik sababini ish jarayonidagi asab buzilishlari bilan
boqlaydi. Kasallik qar baqor oylarida 1-2 marta qaytalanib turadi. Ko’rik vaqtidagi
qolati: aqvoli o’rtacha oqirlikda (nisbatan qoniqarli) tana qarorati 37 S. Terisi quruq,
papulyozli toshmalar aniqlanadi. Yurak tonlari me`yoriy pul's - 85 ta, qon bosimi
120/80 mm sim.ust. nafas olishi burundan, o’pkasida vezikulyar nafas, tili biroz oq
karash bilan qoplangan. Jigar-taloq kattalashmagan.
Bemorning terisidagi qolatni baqolash.
Bemor terisidagi patologik qolat surunkali yalliqlanishga xos xususiyat bilan
kechmoqda. Asosan boshning sochli qismi terisida, qo’l-oyoqlar
yozuvchi yuzalari
va butun tanada joylashgan bo’lib, elementlardan biroz qizargan teri fonida kattaligi
qar xil tomchisimon toshmalar aniqlanadi. Toshmalar usti oq kumushrang
tangachalar bilan qoplangan. Toshmalarda "psoriatik uchlik" belgisi musbat,
10
Kyobner izomorf reaktsiyasi kuzatiladi. Periferik qonda Hb - 100g/l, leykotsit -
5000, SOE-20 mm/soat
"Vrach" bemor so’zidan yiqgan barcha ma`lumotlarga e`tibor berishi, klinik
belgilarga yondoshib bemorga aniq tashxis qo’yishi va dermatologiya bo’limiga
yo’llashi lozim.
"Ekspert" vrach faoliyatini baqolashda quyidagi qolatlarga e`tibor berishi lozim: -
bemorga to’qri psixologik yondashdimiq
-asallik anamnezi to’liq va
aniq yiqildimiq
-bemorni ko’rikdan o’tkazganda toshmalarga, ya`ni morfologik elementlar
xarakteristikasi (tavsifi)ga e`tibor berilib, psoriaz kasalligi deb to’qri tashxis
qo’yildimiq
Kasallik qaysi davrdaligi aniqlandimiq
-bemorni keyingi tekshiruvlar va davolash maqsadida shifoxonaga yo’lladimiq
-davolashda nimalarga e`tibor berish va davo sxemasini tuzishga yondashildimiq
Bemor qarakatlarini baqolashda:
O`z qolatini qanchalik darajada ta`rifladiq
Kasallik tarixini aniq ayta oldimiq
Kasallik belgilarini aniq ta`riflab berdimiq
Mashqulot so’ngida o’qituvchi e`tibor berilmagan tomonlarga va qar bir
ishtirokchining qarakatlarida aniqlangan kamchiliklarga to’xtalib mashqulotga
yakun yasaydi.
Do'stlaringiz bilan baham: 
