Абу али ибн сино номидаги бухоро давлат тиббиёт институти №2 акушерлик ва гинекология кафедраси

Ҳомиладорлик ва туғруқни олиб бориш. 
Ҳомила думбаси билан келиши кутиш назоратини талаб қилади.
29-30 ҳафтасидан бошлаб тавсия этилади: гимнастика машғулотлари (ҳомиладор 
ѝнг ва чап ѐнбошларига ѝгирилади, ҳар 10 мин.да муолажа 3-4 марта, кунига 3 
марта қайтарилади). 
Ҳомилани ташқи профилактик айлантириш мумкин. 
Туғруқ тактикаси туғруқ бошлангунча белгиланиши лозим: ҳомила оғирлиги, 
бошининг ѐзилишининг бѝлиши, ҳомила юрак фаолиятини баҳолаш, бачадон-
йѝлдош ва ҳомила йѝлдош қон айланиши, она чаноғининг ѝлчамлари, бачадон 
бѝйни етилишини инобатга олган ҳолда.
Туғруқнинг кечиши: 
-туғруқ тез содир бѝлиши ва табиий туғруқ йѝллари орқали; 
-туғруқ фаолияти муддатида ѐки туғруққача бѝлиши; 
-режа асосида кесарча кесиш билан тамомланиши мумкин. 
Туғручнинг биринчи даврида ҳомила олди сувларининг барвақт кетишини олдини 
олиш учун ҳомиладор ѐтоқ режимига риоя қилиши, ҳамда ҳомила умуртқа 
поғонаси қараган томонга ѐнбошлаб ѐтиши лозим. Ҳомила олди сувларининг 
кетиши биланоқ киндик халқасининг тушган тушмаганлигини аниқлаш учун қин 
кѝригини ѝтказиш лозим. 
Думбаси билан келган туғруқни олиб боришда доимий мониторинг ѐрдамида 
бачадон қисқаришлари ва ҳомила юрак фаолиятини кузатиш лозим. Бирон 
холатлар ѝзгарса кесарча кесиш кѝрсатмаларини кенгайтириш муҳим. 
Агар туғруқ фаолияти регулярлигидан далолат берса (бачадон бѝғизининг 3-4 см 
га очилиши): туғруқ фаолиятини регуляр холатини; бачадон бѝйнининг тезда 
очилиши; иккинчи даврда чаноқ туби мушаклари релаксацияси учун 
оғриқсизлантирувчи 
ва 
спазмолитик 
воситаларни 
юбориш, 
эпидурал 
анестезияқилиш кѝрсатма бѝлиб ҳисобланади. 
Ҳомила гипоксиясини олдини олиш учун 2-4 мл.- 1% сигетин, 50-100 мг 
кокарбоксилаза, 10-20 мл- 40%ли глюкоза, намланган кислород ингаляцияси 
тадбирларини қѝллаш лозим.
Думба билан туғилаѐтганда меконийнинг бѝлиши гипоксиядан далолат бермайди.
Туғруқнинг иккинчи даврида утеротоник воситалар (окситоцин), иккинчи давр 
охирида эса бачадон бѝйни спазмини олдини олиш учун 1,0мл.- 0,1%ли атропин, 
ѐки 2 мл- 2% ли папаверин ѐки бошқа воситаларни вена ичига юбориш мумкин. 
Аѐл кучаниқ даврида кучаниқнинг кучайиши ва чаноқ бурчагининг камайиши 
учун қѝллари билан сонини қорнига қараб тортиши тавсия қилинади.

---

93 
Думба билан туғилиш жараѐни 4 боскичдан иборат: 1. ҳомиланинг киндиккача 
туғилиши; 2. ҳомиланинг киндигидан курак суягининг пастки чегарасигача 
туғилиши; 3. елка камари ва қѝлларнинг туғилиши; 4. бошининг туғилиши.