Absolut xatolik. Xatolikni baholash

Ajiniyoz nomidagi NDPI ning Fizika-matematika fakulteti Matematika o'qitish metodikasi ta'lim yònalishi 3-kurs talabasi Xalillayeva Ro'zaning MOTL fanidan Absolut xatolik. Xatolikni baholash mavzusi bo'yicha tayyorlagan slaydi.

Absolut xatolik. Xatolikni baholash

Miqdorning aniq qiymati bilan uning taqribiy qiymati orasidagi ayirmaning moduli yaqinlashishning absolut xatoligi deyiladi

Shunday qilib, agar a-aniq qiymati x ga teng bòlgan miqdorning taqribiy qiymati bòlsa, u holda absolut xatolik

|x-a| ga teng bòladi

1- masala

Uchburchak burchaklari yiģindisini transpartir yordamida topishda 182° natija hosil qilindi. Bu yaqinlashishning absolut xatoligi qanday?

☆ Uchburchak burchaklari yiģindisining aniq qiymati 180°ga teng, taqribiy qiymati 182°ga teng. Shuning uchun absolut xatolik

|180°-182°|=|-2°|=2° ga teng. ★

2-masala

3/7sonining 0.43 ònli kasrga yaqinlashish xatoligini toping.

☆ |3\7-0,43|=|3\7-43\100|=1\700. ★

Xatolikni baholash

Kòpgina hollarda miqdorning aniq qiymati noma'lum bòladi, shuning uchun yaqiashishning absolut xatoligini topish mumkin bòlmaydi. Shunday bòlsa-da, kòpincha, ortiģi bilan va kami bilan yaqinlashishlar ma'lum bòlsa, absolut xatolikni baholash mumkin bòladi.

3-masala

Xona termometirida suyuqlik ustunchasinong yuqori oxiri 21 bilan 22°C oraliģida turibdi. Temperaturaning taqribiy qiymati sifatida 21.5 soni olindi. Yaqinlashishning absolut xatoligini baholang.

☆ t temperaturaning aniq qiymati noma'lum ,biroq

21

Temperaturaning aniq qiymati bilan taqribiy qiymati orasidagi ayirmani, ya'ni t-21.5 ayirmani baholash uchun bu qòsh tengsizlikning har bir qismidan 21.5 ni ayiramiz.

-0.5

Umuman, agar a son x sonning taqribiy qiymati va |x-a|

Umuman, agar a son x sonning taqribiy qiymati va |x-a|

x=a+_h