Abituriyentler ushın Qaraqalpaq tili páninen qollanba quwat Jarekeev Tildiń jámiyetlik xızmeti

Qosımtalardıń sóz túbirine qosılıw tártibi
Qaraqalpaq tilinde qosımtalar belgili bir tártipte birinen soń biri jalǵanadı. Qosımtalardıń sóz túbirine qosılıw tártibi tómendegishe: 1-bolıp túbir sóz turadı. 2-sóz jasawshı qosımta. 3-forma jasawshı qosımta.
4-sóz túrlewshi qosımtalar jalǵanadı. Egerde sóz túrlewshi qosımtalar birew emes, al birneshe bolsa, onda aldı menen kóplik, sońınan tartım, onnan keyin seplik, eń sońında betlik qosımta turadı. Mısalı: keyingilerimizdensiz degen sózde keyin – túbir, -gi – kelbetlik jasawshı qosımta, -ler – kóplik jalǵawı, -imiz – tartım jalǵawı, -den –s hıǵıs sepligi jalǵawı, -siz – betlik jalǵawı.
Bul tártipti tek postfiks qosımtalar buzadı. Mısalı: márt-ler-she, qaharman-lar-sha. Bul mısallarda sóz túrlewshi qosımta sóz jasawshı qosımtadan burın kelgen.
Omonim, sinonim, antonim affiks morfemalar
(Grammatikalıq omonim, antonim, sinonim)
Qosımtalardıń da dara sózler sıyaqlı omonimlik, sinonimlik, antonimlik qásiyetleri boladı.

1. 
   Omonim qosımtalar jazılıwı hám aytılıwı, seslik qurılısı birdey bolǵanı menen olar hárqıylı qosımtalar esaplanadı. Mısalı: Shelekti bul jerge awdarma (bolımsızlıq qosımta). Awdarma (atlıq jasawshı qosımta) menen shuǵıllanaman.-sha/-she qosımtası tómendegi omonimlik mánilerde jumsaladı.
   

1. Atlıqtan ráwish jasawshı affiks: qaraqalpaqsha, russha, francuzsha
2. kishireytiwshi mánili atlıq jasawshı qosımta: kitapsha, belshe, kórpeshe
3. Kelbetlikten atlıq jasawshı affiks: qızılsha
4. Ráwishten ráwish jasawshı affiks: búginshe, házirshe
5. jınıslıq máni bildiriwshi affiks: qudasha

2. 
   Antonimlik qosımtalarǵa mısallar: mazalı-mazasız, aqıllı-aqılsız, duzlı-duzsız, qalaǵa-qaladan t.b.
   
3. 
   Sinonimlik qosımtalarǵa mısallar: biyjaǵday-jaǵdaysız, naqolay-qolaysız, tebegen-tebewik, bilgish
   

bilewik, bilgir, barmaqshı-barajaq, aytıw-aytpaq t.b.
-ǵır/-gir, -qır/-kir menen -ǵısh/-kish: bilgir-bilgish, tapqır-tapqısh: -shı/-shi -ker/-ger:sebepshi-sebepker, xızmetshi-xızmetker: -lı/-li menen -qar/-ker, -ger: -sız/-siz benen biy, na prefiksi: -malı/-meli menen -ǵısh/-gish: -awıq/-ewik penen -aǵan/-egen: -y menen –jan: -ıraq/-irek penen -law/-lew: -tuǵın menen -ar/-er, -r: -jaq penen -maqshı/-mekshi: -ıp/-ip/-p menen -a/-e/-y: -ǵalı/-geli menen -ǵannan/-gennen: -maqta/-mekte menen -ıwda/-iwde: -maq/-mek penen -ıw/-iw qosımtaları sinonim bolıp keledi.