Abituriyentler ushın Qaraqalpaq tili páninen qollanba quwat Jarekeev Tildiń jámiyetlik xızmeti

erk, huqıq, gáp, tip, shaq sıyaqlı ayırım szólerge dawıslı sesten baslanǵan qosımta qosılsa da sóz túbirindegi únsiz sesler ózgermeydi: erk-erki, huqıq-huqıqı, gáp-gápi, tip-tipi, shaq-shaqı

Jazılıwı	Aytılıwı
kórinbedi, sónbedi	kórimbedi, sómbedi
isenbedi, enbedi	isembedi, embedi,
kónbedi, ónbedi	kómbedi, ómbedi
azanǵı, qashanǵı	azańǵı, qashańǵı
túngi, jiyengúl	túńgi, Jiyeńgúl
Orınbay, qanbadı	Orımbay, qambadı
on qoy, on qaǵaz	oń qoy, oń qaǵaz

Túbir menen qosımta, qosımta menen qosımta shegarasındaǵı irgeles sózler tolıq túrde únlesip, birdey seske aylanıp ketiwi múmkin yamasa tek ayırım belgileri ǵana únlesiwi múmkin. Usıǵan baylanıslı ses únlesligi tolıq únleslik hám jartılay únleslik bolıp, eki túrge bólinedi.
Tolıq únlesiw degendeqońıslas bolıp kelgen seslerdiń óz ara birdey seske aylanıp ketiliwi túsiniledi. Mısalı: bassh-bashshı, qosshı-qoshshı, jazsa-jassa, sezse-sesse, al jartılay únlesiw degende qońıslas bolıp kelgen selerdiń biri ekinshisin tek ayırım belgileri boyınsha ózine usatıwı túsiniledi. Mısalı: jazda, qısta, qolda, atqá Bul mısaldaǵı sózlerde túbir sózdiń aqırındaǵı únli ses ózine qosılatuǵın qosımtanıń da únli sesten baslanıwın talap etip turǵan bolsa, únsiz seske pitken túbir sózge de únsiz sesten baslanǵan qosımta qosılıwın talap etedi.
Esletpe: Jazıwda kóbinese únleslik nızamı saqlanbaydı. (aytıwda tilge qolaylı bolıw ushın kóp sózler ózgertilip aytıladı, biraq jazıwda túbiri ózgermey jazıladı. Mısalı: bashshı dep aytamız, jazıwda ol basshı bolıp jazıla beredi)
Shınıǵıw: Keyinli tásirge ushıraytuǵın sózlerdi bir bólek, ilgerili tásirge ushıraytuǵın sózlerdi bir bólek ayırıp jazıń.
Azanda, azanǵı, isenbey, kók erik, aktivke, on bala, qolǵaptıń, dalanıń, gúzde, basqa, altı qız, ashsın, Sátbay, keshegi kún, janǵan, oyıǵı, atqa, tastı, sazjer, bes jıllıq, ozsın, óshse, Jiyengúl, Altınbay