Abituriyentlarga qulayliklari

Yodda saqlang.

█ Ertalabki nonushta→ bir kecha knduzdagi ovqat kalaoriyasining 25-30 % ni tashkil etadi.

█ Tushki ovqat→ bir kecha kunduzdagi ovqat kaloriyasining 35-40 % ni tashkil etadi.

█ Kechki ovqat→ bir kecha kunduzdagi ovqat kaloriyasining 15-20 % ni tashkil etadi.

█ Qo’shimcha ovqatlanish→ bir kecha kunduzdagi ovqat kaloriyasining

10-15 % ni tashkil etadi.


Bolalar va o’smirlarning bir kecha kunduzdagi ovqat tarkibida bo’ladigan
oqsil, yog’ va uglevodlarning meyyori

Bolalar va o’smirlarning yoshi	Oziq moddalar miqdori	Oziq moddalar miqdori	Oziq moddalar miqdori	Shu moddalardan ajraladigan energiya (kkal)
	Oqsil	Yog’	Uglevod
5-7 yosh	65-75	75-80	250-300	1800-2300
8-11 yosh	75-90	80-90	350-400	2400-2800
12-14 yosh	90-100	90-100	400-450	2800-3200
16-18 yosh	100-120	100-110	450-500	3200-3500
Katta odamlar	100-120	80-110	450-500	3200-3500

RATSIONAL OVQATLANISHGA DOIR MASALALARNI
ISHLANISH USULLARI


1.Masala. Otabek bir kecha kunduzda ovqati tarkibida 100 yog’, 80 g uglevod va 80 g oqsil iste’mol qilsa, otabekni tushligidan ajralgan energiya miqdorini hisoblang.(ratsional ovqatlanish qoidasining yuqori foiziga amal qilgan)
A) 566 kkal B) 634,4 kkal C) 446,8 kkal D) 700 kkal


Ishlanishi:_1)_80+100+80=260_g_jami_ozuqa_2)_1_g_yog’_parchalanganda--------------9,3_kkal_100_g_yog’-------------------------x=930_kkal'>Ishlanishi:
1) 80+100+80=260 g jami ozuqa
2) 1 g yog’ parchalanganda--------------9,3 kkal
100 g yog’-------------------------x=930 kkal
3) 1 g uglevod parchalanganda----------4,1 kkal
80 g uglevod----------------------------x=328 kkal
4) 1 g oqsil parchalangada--------------4,1 kkal
80 g oqsil------------------------------x=328
5) 930+328+328=1586 kkal umumiy energiya
6) Bir kecha kunduzdagu tushki ovqatlanish 35-40 % ga teng
7) 100 %---------------1586 kkal
40 %--------------x= 634,4 kkal tushki ovqatdan ajralgan energiya
Javob: B


2.Masala. Agar Sardorning bir kecha kunduzdagi ovqatidan ajralgan energiya umumiy 1750 kkal ga teng bo’lsa, va ovqati tarkibida oqsil va uglevod miqdori teng bo’lsa, va yog’dan ajralgan energiya 930 kkal ni tashkil qilsa, Sardorning ovqati tarkibidagi oqsildan ajralgan energiya miqdorini hisoblang.
A) 410 kkal B) 500 kkal C) 340 kkal D) 236 kkal


Ishlanishi:


1) Agar umumiy energiya 1750 kkal ga teng bo’lsa uni tarkibida qancha yog’ borligini topib olamiz:
1750-930=820 kkal bu oqsil va uglevoddan ajralgan umumiy energiya
2) 1 g oqsil va uglevod parchalanganda 4,1 kkal dan energiya ajralishini hisobga olib 820:8,2=100 g demak ovqat tarkibida 100 g oqsil va 100 g uglevod teng miqdorda bo’lgan ekan
3) Endi oqsildan ajralgan energiyani topib olamiz
1 g oqsil parchalanganda------------4,1 kkal energiya ajaraladi
100 g oqsildan-------------------------x= 410 g
Demak javob: A


3.Masala Dilnozaning bir kecha kunduzdagi ovqati tarkibidagi oqsil va yog’ umumiy 250 g ni tashkil qiladi,uglevod esa 60 g ni tashkil qiladi. Yog’dan va oqsildan ajralgan energiyani farqi 315 kkal ga teng bo’lsa, yog’dan ajralgan energiya umumiy ovqatdan ajralgan energiyani necha foizini tashkil qiladi?
A) 67 % B) 52 % C) 78 % D) 48 %


Ishlanishi:


1) oqsil+uglevod+yog’→jami 310 g
2) 310-60=250 g oqsil va yog’
3) Endi biroz soddaroq tenglama tuzib olamiz:


x+y=250