Кенгаши республика комиссиясида (ЎО.,7.02.92), Вилоят деҳқончилик саноати ходимлари йигилишидан (3., 10.03.92). Ҳисобот сарлавҳасининг ўзига хослиги шундаки, бу вазифада асосан гап-сарлавҳаЛ'ар (содда ёйиқ, буйруқ, ундов- ганлар) ишлатилган. Сўз бирикмалари сарлавҳа вазифасида жуда оз учрайди. М.: Ниятлар муитшрак бўлсин (ВП, 14.09.89), Қонунчиликка қатъий риоя этилсин (ҚҲ.,2.6.01.91), Масъулият ва талабчанлик кучайтирилсин (ПО.,23.04.85).
Ибора ҳам сарлавҳа вазифасида ишлатилган. М.: Қолоқлик доги
ювилсин (ТГ.,9.02.84), Оқни оқ, қорани қора деСшиз (ЎО.,7.02.92). Буйруқ- истак майли шаклидаги (I шахс кўпликда) айрим сарлавҳалар 80-йиллар газеталарида кўпроқ кўринади. М.: Меҳнат интизомини мустаҳкамлайлик (ПДҲ., 2.02.83)с Халқ манфаатлари йўлида хизмат қилайлик (ҚҲ.,9.06.89). Сўроқ ва ундов гаплар баъзан сарЛавҳа . сифатида ишлатилган. М.: Кўзбўямачиликка қачон чек қўйилади (ВГ.,5.10.89), Огу қидирганлар кьш? (ЎАС.,8.01.88), Тўлга барака! (ҚҲ.,8.03.91). Сарлавҳалар орасида содда гап- сарлавҳалар кўп учрайди, қўшма гап-сарлавҳй кам ишлатилган. М.: Дўап ачитиб гапиради (ТП,29.07.84), Камчиликлар тугагпйлдй (ТГ.,31.01.84), 1Ъшн тўлди, аммо... тежамкорлик-чи? (ТП,3.02.84), ШШ' қонун, бажарилииш шарт (ҚҲ.,6.12.84). Кейинги йилларда сўз бйрикмасиҳам сарлавҳа вазифасида қўлланмоқца. Сўз-сарлавҳа ҳисобот учун характёрлй эмас. М.: Европага йўл (ЎО.,29.02.92), Жазо муқаррар (РП,,27.10.89), Жўрналистлар билан учрашув (3., 20.02.92).
Ҳисоботда ижтимоий-сиёсий, иқтисодий, маданий соҳаларга оид терминлар фаол ишлатилган. Кейинги йиллар' ҳиёоботларида давлат раҳбарларининг ўзаро ташрифларига доир материаллар ўз аксини топмоқда. Шунинг учун уларда халқаро ҳаётга оид терминдар''кўп учрайди. 70-80- йиллар ҳисоботлари аксариятининг услуби, улар расмйй ахборотлар бўлганлиги учун ҳам, расмий иш-қоғозлари услубига анча яқин туради. Уларда шунга мос терминлар қўлланилган. М.: Президент, вазир,
демократия, принцип, ишбилармон, ҳамкорлик, элчи, олий, мулоқот, агентлик, тижорат, сиёсат, тенглик ва б. (ЎО.,29.02.92).
Ҳисоботда эмоционал-экспрессив бўёқли сўзлар жуда кам ишлатилган. Аксарият ҳисоботларда (70-80-йиллар вилоят ва туман газеталарида) фактларни санаш, ютуқ ва камчиЛйкларни кўрсатиш, муаммоларни тилга олиш билан чекланилган. Фақаз рақамларни санашнинг ўзиёқ ҳисобот ҳажмининг ошиб кетишига сабаб бўлган. Кейинги йиллардаги ҳисоботларда к,исман таҳлил ҳам кўринади. Уларда ана шунга мос равишда айрим эмоционал-экспрессив бўёқпи сўзлардан фойдаланилмоқца. М.: ошкора,
дақиқа, рамз, мой (ЎО.,29.02-92), инқилобий мустақиллик, усул, услуб (ГҲ.,6.12.90). Ибора ва мақоллардан ҳам фойдаланилган. М.: инсоф билан иш тутилган жойда барака бўлади, қут бўлади (ҚҲ.,8.03.91), дилни хира
Do'stlaringiz bilan baham: |