Абдуолимов Дониёр Равшанович 10-мавзу. Электрон ҳукуматда корхона ва фуқароларнинг сўровларига ижрони таъминлаш

12-модда. Шикоят қилиш ҳуқуқи
Давлат органларининг, фуқаролар ўзини ўзи бошқариш органларининг, жамоат бирлашмаларининг, корхоналар, муассасалар, ташкилотлар ва мансабдор шахсларнинг фуқароларнинг ахборот олишга доир ҳуқуқларини камситувчи хатти-ҳаракатлари ёки ҳаракатсизлиги устидан судга шикоят қилиниши мумкин.
13-модда. Ахборот олиш ҳуқуқини бузганлик учун жавобгарлик
Олдинги таҳрирга қаранг.
Ахборот олиш ҳуқуқининг бузилишида айбдор бўлган шахслар қонунчиликка мувофиқ жавобгарликка тортиладилар.
(13-модданинг матни Ўзбекистон Республикасининг 2021 йил 21 апрелдаги ЎРҚ-683-сонли Қонуни таҳририда — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 21.04.2021 й., 03/21/683/0375-сон)
14-модда. Ахборот олиш кафолатлари ва эркинлиги соҳасидаги халқаро шартномалар
Агар Ўзбекистон Республикасининг халқаро шартномасида ушбу Қонунда назарда тутилганидан бошқача қоидалар белгиланган бўлса, халқаро шартнома қоидалари қўлланилади.
2.Замонавий аутентификация воситалари
Электрон рақамли имзо, ЭРИни яратиш алгоримтмлари. ЭРИда хавфсизликни таъминлаш. Очиқ калит. Ёпиқ калит.


ЭРИ - бу анъанавий қўл имзосига замонавий алтернативадир. Электрон ҳужжатларни имзолаш ва ҳақиқийлигини текширишда шахсингизни тасдиқлаш учун электрон рақамли имзо керак.
ЭРИ жуда кўп афзалликларга эга, эҳтимол энг муҳимлари қуйидагилардир:
- ҳужжатларнинг ҳақиқийлиги кафолатланганлиги;
- хизматларни олишга ва ҳужжатлар алмашинувига кетадиган зарур бўлган вақтни сезиларли даражада қисқариши.

электрон рақамли имзо - ёпиқ калитини қўллаган ҳолда ахборотнинг криптографик ўзгариши натижасида олинган ва имзонинг шаклланиш вақтидан бошлаб электрон ҳужжатдаги ахборотда хатолик йўқлигини аниқловчи ҳамда имзо калити сертификатини имзо эгасига тааллуқлигини текширувчи электрон ҳужжатнинг реквизити ҳисобланади;

электрон рақамли имзо - электрон ҳужжатдаги мазкур электрон ҳужжат ахборотини электрон рақамли имзонинг ёпиқ калитидан фойдаланган ҳолда махсус ўзгартириш натижасида ҳосил қилинган ҳамда электрон рақамли имзо очиқ калити ёрдамида электрон ҳужжатдаги ахборотда хатолик йўқлигини аниқлаш ва электрон рақамли имзо ёпиқ калитининг эгасини идентификация қилиш имкониятини берадиган имзо;
электрон рақамли имзонинг ёпиқ калити - электрон рақамли имзо калит воситаларидан фойдаланган ҳолда ҳосил қилинган, фақат имзо қўювчи шахснинг ўзига маълум бўлган ва электрон ҳужжатда электрон рақамли имзо яратиш учун мўлжалланган белгилар кетма-кетлиги;
электрон рақамли имзонинг очиқ калити - электрон рақамли имзо калит воситаларидан фойдаланган ҳолда ҳосил қилинган, электрон рақамли имзо ёпиқ калитига мос келувчи, ахборот тизимининг ҳар қандай фойдаланувчиси фойдалана оладиган ва электрон ҳужжатдаги электрон рақамли имзо калит ҳақиқийлигини тасдиқлаш учун мўлжалланган белгилар кетма-кетлиги;
электрон рақамли имзо калитининг сертификати - электрон рақамли имзонинг очиқ калити электрон рақамли имзонинг ёпиқ калитига мослигини тасдиқлайдиган ва электрон рақамли имзо ёпиқ калитининг эгасига ваколатли орган томонидан берилган электрон ёки қоғоз шаклидаги ҳужжат;
электрон рақамли имзо ёпиқ калитининг пароли - электрон рақамли имзонинг ёпиқ калитидан рухсатсиз тарзда фойдаланишдан ҳимоя қилиш учун мўлжалланган шартли белгилар кетма-кетлиги.
электрон рақамли имзонинг ёпиқ калити эгаси - электрон рақамли имзо калитини яратган (электрон ҳужжатга имзо қўйган) ва ваколатли орган томонидан унинг номига электрон рақамли имзо калити сертификати берилган жисмоний шахс.
электрон рақамли имзо калит сертификатини бошқариш - электрон рақамли имзо калитининг сертификати амал қилишини тўхтатиб туриш ёки қайта тиклаш ёхуд уни бекор қилиш.
электрон рақамли имзо калит сертификатининг амал қилиш муддати - электрон рақамли имзо калити рўйхатга олинган вақтдан бошлаб 24 ойдан ошмаслиги керак.
электрон рақамли имзо калити сертификатини https://e-imzo.uz интернет манзилидаги шахсий кабинет орқали электрон рақамли имзо калити сертификатининг амал қилиш муддати тугагунга қадар узайтириб олиш мумкин.